Najnowsze brazylijskie ciężarówki wojskowe

Brazylijskie ciężarówki wojskowe ze zrozumiałych względów są praktycznie u nas nieznane. A szkoda, bo tamtejszy przemysł motoryzacyjny jest w stanie zaopatrzyć rodzime – i nie tylko – siły zbrojne w autentycznie relatywnie nowoczesny – jeśli się uwzględni wszelkie wymagania i ograniczenia – kołowy sprzęt transportowy.

Zmilitaryzowany brazylijski Volkswagen Constellation

Volkswagen Constellation to cywilna ciężarówka, produkowana od 2005 roku. Powstaje w Brazylii w zakładach VW/MAN Latin America i jest skierowana głównie na rynek południowoamerykański. Jej zmilitaryzowana wersja, oparta na tzw. wydaniu komercyjnym, została ujawniona w 2013 roku. Wkrótce potem brazylijski MON zawarł kontrakt na dostawę zmilitaryzowanego typu VW Constellation. Dokładnie w 2013 roku brazylijski MON zamówił łącznie 890 wojskowych zmilitaryzowanych ciężarówek Constellation. Zamówienie to objęło wykonania 3-osiowe w konfiguracjach układu napędowego 6×2, 6×4 i 6×6. Pojazdy te otrzymały różnorodne zabudowy, w tym typu cargo – ogólnego przeznaczenia, cysterny oraz pożarnicze. Pierwsze egzemplarze zostały dostarczone w 2014 roku.

Najciekawszą z tych zakontraktowanych odmian jest Constellation 31.320 6×6. To model podstawowy w konfiguracji układu napędowego 6×6, cechujący się ładownością taktyczną – w terenie 10000 kg oraz należący do kategorii wysokiej ładowności i wysokiej mobilności taktycznej – dzielności terenowej. Powstał on, by sprostać wymogom armii brazylijskiej, potrzebującej środka przewozu zdolnego do poruszania się po trudnych bezdrożach i zastąpienia wiekowego Mercedesa Benz/Engesa LG-1519 6×6, pozostającego w służbie od lat 70. ubiegłego wieku. Co ważne, Constellation 31.320 6×6 okazał się lepszy niż przyjęte dla niego założenia bazowe – przedstawiona wstępna specyfikacja, pod kątem której go opracowano – po ciężkich próbach w krytycznych warunkach przeprowadzanych przez samą armię przewyższał mianowicie jej oczekiwania.

Typ ten ma krótką, dzienną, wysoko osadzoną kabinę ze wzmocnionym, solidnym, stalowym zderzakiem, nieco wydłużonym i płynnie przechodzącym w dolną stalową osłonę spodu silnika. Reflektory przednie są okrągłe, zabezpieczone stalową kratą, zlokalizowane w dwóch miejscach zderzaka – po jednym u góry, w bocznej ukośnej partii i po dwa na dole, w narożnych, pionowych, cofniętych częściach fragmentu mocno pośrodku ściętego do tyłu. Rama podwozia wyróżnia się tradycyjnym układem drabinowym, a mechaniczne zawieszenie opiera na półeliptycznych resorach piórowych. Do środka prowadzą trzy stopnie wejściowe, w tym dolny – najniższy uchylny. Auto napędza 6-cylindrowy, rzędowy, turbodoładowany silnik wysokoprężny Cummins ISCe I6 CR – MRS 315 o pojemności 8,3 litra, rozwijający moc maksymalną 315 KM przy 2000 obr/min i maksymalny moment obrotowy 131 mkg przy 1300 obr/min. Za przeniesienie napędu odpowiadają 16-biegowa, mechaniczna skrzynia przekładniowa ZF 16S1650 i 2-biegowa skrzynia rozdzielcza Marmon-Herrington o przełożeniach – droga 1:1, teren 2,47:1. Na wszystkich kołach założono pojedyncze ogumienie o rozmiarze 14.00R20, z bieżnikiem terenowym. Zbiorniki paliwa są dwa, każdy o pojemności 275 litrów, co daje ich łączną pojemność 550 litrów, przekładającą się na ponad 1000-kilometrowy zasięg. Rozstaw osi równa się 3740 mm, zdolność pokonywania wzniesień 60%, maksymalny przechył boczny 30%, maksymalna wysokość przeszkody pionowej 500 mm, maksymalna szerokość pokonywanego rowu/okopu 1000 mm, głębokość brodzenia do 1000 mm, kąt natarcia 43°, kąt zejścia 45°.

Wersja ogólnego przeznaczenia – cargo otrzymała tradycyjną skrzynię ładunkową ze składanymi tylnymi ławkami do transportu żołnierzy oraz rozkładaną plandeką wraz ze stelażem i zabezpieczeniami. VW Constellation 31.320 6×6 może również przemieszczać elementy mostów towarzyszących, znormalizowane kontenery i pojemniki oraz holować przyczepy i kołową artylerię polową – działa różnych kalibrów – przeznaczono go m.in. do ciągnięcia ciężkich haubic kalibru 155 mm.

Zmilitaryzowana ciężarówka Agrale Marrua AM41 4×4

Brazylijska firma motoryzacyjna Agrale jest praktycznie nieznana w Polsce, chociaż istnieje od ponad 55 lat. Powyższe w znacznej mierze wynika zapewne z faktu, iż w zakresie sprzedaży koncentruje się ona głównie na rynkach dalekich od Europy, takich jak południowoamerykański, afrykański oraz państw Półwyspu Arabskiego.

Obecnie oferta podmiotu obejmuje traktory rolnicze, pięć modeli ciężarówek cywilnych z serii PBT – 2- i 3-osiowych, pokrywających zakres dopuszczalnych mas całkowitych od 7500 do 22000 kg, oraz lekkie i średniotonażowe zmilitaryzowane samochody terenowe dla wojska. Największym i najcięższym z nich jest Agrale Marrua AM41 4×4.

Ten lekki wariant, zaliczający się do kategorii średniotonażowej – średniej ładowności i wysokiej mobilności taktycznej, po raz pierwszy został pokazany w 2013 roku. Opracowano go w celu spełnienia ewentualnych wymogów brazylijskich sił zbrojnych na sprzęt przewozowy tej klasy. Przy czym, mimo iż auto to należy do rodziny Agrale Marrua 4×4, gdzie słowo Marrua oznacza dzikiego byka, ale nazwę tę w tym przypadku użyto wyłącznie w celach marketingowych. AM 41 4×4 cechuje się bowiem zupełnie inną konstrukcją niż pozostali członkowie serii Marrua. Przede wszystkim jest to znacznie większa maszyna – klasyczna ciężarówka, a nie lekka odmiana terenowa, dzięki czemu da się nią przemieszczać więcej cięższego ładunku.

Pod względem budowy AM41 4×4 to niezwykle prosty środek transportu kołowego, niczym szczególnym się nie wyróżniający. Niemniej, z drugiej strony, takich przymiotów właśnie wymagają jego potencjalni użytkownicy – kwestia dotyczy tego, by sprawiał on jak najmniej problemów w trakcie eksploatacji w trudnych warunkach klimatycznych i terenowych, przy obsłudze przez mniej wprawny personel, nierzadko dokonywanej w warunkach polowych, przy pomocy prostych narzędzi.

Źródło napędu stanowi turbodoładowany silnik wysokoprężny MWM MaxxForce 4.8 – 4-cylindrowy, rzędowy, o pojemności 4.748 cm³, ze sterowanym elektronicznie systemem wtrysku wysokociśnieniowego common rail, w tym wydaniu spełniający normę czystości spalin Euro 3/PROCONVE P5 oraz rozwijający moc maksymalną 121 kW/165 KM przy 2200 obr/min i maksymalny moment obrotowy 600 Nm w zakresie od 1200 do 1600 obr/min. Warto wskazać, że MWM International jest spółką zależną amerykańskiego koncernu Navistar. Za przeniesienie napędu odpowiadają jednotarczowe, suche sprzęgło o średnicy 362 mm, sterowane hydraulicznie, wspomagane pneumatycznie, 5-biegowa, mechaniczna skrzynia przekładniowa Eaton FSO 4505 C (przełożenia – 1ª 5,78:1/2ª 2,73:1/3ª 1,63:1/4ª 1,00: 1/5ª 0,770:1/bieg wsteczny 5,26:1) i 2-biegowa skrzynia rozdzielcza Fabco TC-28A, o przełożeniach – teren 2,22:1, droga 1:1, z załączaniem przełożenia terenowego podczas jazdy w trudnych warunkach drogowych za pomocą przycisku na tablicy rozdzielczej. Na trasach/szlakach o nawierzchni utwardzonej wykorzystuje się już konfigurację 4×2. Most przedni to oś Fabco FSD-10A, most tylny – oś Meritor MS-19145. W zawieszeniu obu wykorzystano elementy mechaniczne – z tyłu resory półeliptyczne, w przypadku każdej z tych osi uzupełnione o drążki stabilizatorów oraz amortyzatory teleskopowe dwustronnego działania. Dla zachowania wysokiej dzielności terenowej na kołach o rozmiarze 7,5×22,5” założono też wyłącznie pojedyncze ogumienie o rozmiarze 275/80R22,5”, z bieżnikiem terenowym.

Analogicznie pod względem innych kluczowych komponentów i wdrożonych technologii AM41 4×4 niczym wyjątkowym się nie cechuje. Tradycyjną ramę podwozia o układzie drabinowym tworzą podłużnice LNE 38 o długości 6600 mm i rozstawie 865 mm oraz poprzeczki. Pojemność zamocowanego po prawej stronie zbiornika paliwa określono na 150 litrów. Krótka, dzienna, ciekawa stylistycznie, zapożyczona z cywilnych wersji z typoszeregu S kabina ma przestrzenną stalową wytrzymałą strukturę nośną zrobioną jako rurowa konstrukcja bezpieczeństwa. Kabina ta mieści kierowcę i jednego pasażera, a miejsce dla drugiego pasażera jest proponowane jako opcja. Stalowy zderzak z przodu w górnej części pionowej zawiera – po bokach okrągłe, chronione stalową kratą światła zasadnicze i kierunkowskazy, w partii środkowej m.in. zaczepy – tzw. oczka mocujące, natomiast jego partię dolną mocno ścięto do tyłu. Partia ta u spodu łączy się ze stalową osłoną spodu silnika. Takie rozwiązanie powiększa kąt natarcia i zabezpiecza bezproblemowe poruszanie się nawet w trudnym terenie, do czego przyczynia się jeszcze dolny, najniższy, uchylny stopień wejściowy. Drugi ze stopni – stały przebiega na wysokości dolnej krawędzi zderzaka. W 24-voltowej instalacji elektrycznej występują dwa akumulatory 12V/100 Ah i alternator 28 V/80 A. Pneumatyczny, dwuobwodowy układ hamulcowy, z automatyczną regulacją siły hamowania, bazuje na hamulcach bębnowych osi przedniej i tylnej. Układ kierowniczy to zaś system ZF SERVOCOM 8095, należący do grupy przekładni mechanicznych ze wspomaganiem hydraulicznym.

Podstawowe masy i wymiary oraz kluczowe parametry Agrale AM41 4×4 prezentują się następująco: rozstaw osi 3750 mm, długość całkowita 7250 mm, szerokość na wysokości osi przedniej 2130 mm, szerokość na wysokości osi tylnej 2355 mm, szerokość kabiny 2150 mm, szerokość na wysokości lusterek 2840 mm, wysokość maksymalna 3270 mm, prześwit pod osią przednią 330 mm, prześwit pod osią tylną 250 mm, zwis przedni 1890 mm, kąt natarcia 37º, kąt zejścia 30º, zdolność pokonywania wzniesień – dla dopuszczalnej masy całkowitej – 60%, możliwość ruszenia na wzniesieniu 40% – dla dopuszczalnej masy całkowitej, kąt rampowy 60%, maksymalny przechył boczy 30%, głębokość brodzenia – bez przygotowania – bez snorkela – 1000 mm, maksymalna wysokość przeszkody pionowej 350 mm, prędkość maksymalna 110 km/h, prędkość pełzania 4 km/h, zasięg 600 km, średnica zawracania – 11,2-16,5 m. Masa własna wynosi 6000 kg, ładowność taktyczna – w terenie 2500 kg, dopuszczalna masa całkowita 9500 kg, z kolei dopuszczalna masa całkowita zestawu 12000 kg. Tym samym ta ciężarówka w dowolnym terenie może transportować ludzi i ładunki o masie do 2500 kg. W tradycyjnej skrzyni ładunkowej na metalowych siedzeniach/ławkach może pomieścić 14 żołnierzy, a skrzynię tę przykrywa się opończą na stelażu. Marrua AM41 może również holować przyczepy lub działa o maksymalnej masie 2500 kg.

Wyposażenie standardowe i opcjonalne pojazdu obejmuje m.in.: zestaw SAPA, złącze 12-polowe w instalacji elektrycznej, system niezależnego ogrzewania, klimatyzację, światła przeciwmgielne, ochraniacze świateł, opcjonalną elektryczną wciągarkę, dwa 20-galonowe kanistry na paliwo, malowanie na matowy zielony kolor, przednią osłonę rurową, inklinometr – czujnik nachylenia i GPS.

Oprócz armii brazylijskiej samochód ten przedsiębiorstwo proponuje potencjalnym klientom eksportowym. Lista tych odbiorców zalicza się do autentycznie długich, gdyż w przypadku odmian cywilnych znajdują się na niej nabywcy aż z 55 krajów – są to: Argentyna, Boliwia, Chile, Kolumbia, Ekwador, Gujana, Gujana Francuska, Paragwaj, Peru, Surinam, Urugwaj, Wenezuela, Kostaryka, Kuba, Salwador, Gwatemala, Panama, Republika Dominikana, Trynidad i Tobago, RPA, Angola/Kongo, Republika Zielonego Przylądka, Mozambik, Namibia, Nigeria, Zimbabwe, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Jordania, Kuwejt, Liban, Turcja.

   Tekst: Jarosław Brach

   Zdjęcia: Producent