We wrześniu 2010 roku na targach IAA w Hanowerze pokazało IVECO pokazało studyjny koncepcyjny model o nazwie Glider.

IVECO traktowało to auto jako swego rodzaju jeżdżące w teraźniejszości laboratorium przyszłości. Był to bowiem nośnik pewnych i idei i rozwiązań, które zdaniem reprezentantów włoskiego koncernu cechować będą środki transportu za kilka, maksymalnie kilkanaście lat. Oczywiście przy pokazywaniu tej studyjnej nowości nie zabrakło elementów o klasycznym marketingowo-promocyjnym wydźwięku. Już sama nazwa pojazdu, przetłumaczona z języka angielskiego, brzmi szybowiec. Do tego dochodzą nawiązania do orła, gdyż zdaniem speców od tworzenia wizerunku Glider stanowi drogową kwintesencję i metamorfozę tego powietrznego drapieżnika, który najpierw się wznosi, potem pięknie i majestatycznie „płynie” w powietrzu wypatrując swoją ofiarę, a potem precyzyjnie i bezlitośnie ją atakuje. Wszystko to przy połączeniu wysokiej efektywności i minimalnego czy wręcz żadnego negatywnego wpływu na środowisko. I taki właśnie ma być Glider, konstrukcje oparty na Stralisie 2-osiowy ciągnik siodłowy do transportu na dalekich dystansach.

Projektując Glidera specjaliści z IVECO skupili się przede wszystkim na dwóch aspektach: efektywności pod względem spożytkowanej energii – efektywności energetycznej oraz stworzeniu odpowiednich warunków do pracy i wypoczynku. Osiągnięcie pierwszego z tych celów, czyli maksymalizacja efektywności energetycznej, stało się możliwe w wyniku połączenia ze sobą działań realizowanych stopniowo i jednocześnie kompleksowo w czterech krokach, tzn. wytwarzaniu energii na pokładzie, odzyskiwaniu energii, wyjątkowo efektywnej pod względem wykorzystywanej energii architekturze oraz redukcji oporów toczenia.

W obszarze wytwarzania energii na pokładzie auto wyposażono w wysoce efektywne i w znacznym stopniu odkształcalne panele foto-galwaniczne. Panele te pokrywają powierzchnię około 2 m² w przedniej części dachu kabiny i w trakcie jazdy są stale oczyszczane w wyniku przepływu powietrza, przez co mogą się wykazać maksymalną efektywnością, produkując do 2 kW energii.

Poza produkcją nowej energii, energię dotychczas wytworzoną należy odzyskiwać. Służy temu m.in. znany z bolidów Formuły 1 system KERS (Kinetic Energy Recovery System), który jest w stanie odzyskiwać tyle energii, ile bywa zazwyczaj niezbędne do zasikania większości systemów pomocniczych, jak przykładowo klimatyzacja, kompresor, pompy, w Gliderze zasilanych za pomocą silników elektrycznych. W efekcie KERS przyczynia się do znacznego zmniejszenia zapotrzebowania na paliwo, dochodzącego nawet do 5%.

Inny przykład na odzyskiwanie energii to odzyskiwanie energii cieplnej, normalnie w dużym stopniu traconej w chłodnicy oraz w układzie wydechowym. Dlatego w koncepcie IVECO ciepło gazów wydechowych zostaje zamienione w energię elektryczną dzięki specjalnemu systemowi termo-dynamicznemu, opartemu na cyklu Rankina, a będącemu – w uproszczeniu – odmianą kompaktowej i efektywnej maszyny parowej. W rozwiązaniu zaproponowanym przez koncern wymienniki ciepła usytuowano w układzie wydechowym tuż za układem kontroli emisji substancji szkodliwych. Wymienniki te służą do sprężania wykorzystywanej w układzie cieczy organicznej, spełniającej swoją rolę także przy niskich temperaturach otoczenia. Ciepło, które nie zostaje zamienione w energię, jest rozpraszane dzięki płaskim wymiennikom ciepła, pracującym na bocznych owiewkach. Jednocześnie zawór obejściowy pozwala wyłączyć układ w czasie największego zapotrzebowania na moc. Generalnie, jak podaje IVECO, system odzyskiwania energii cieplnej w trakcie jazdy po autostradzie pozwala zredukować zapotrzebowanie na paliwo o nawet 10%. Oprócz tego nadmiar energii elektrycznej, nie wykorzystywanej w danym momencie przez systemy pomocnicze, jest gromadzony w specjalnej jednostce, określonej jako Pomocnicza Jednostka Energii (Auxiliary Energy Unit), która może być spożytkowana, jako źródło energii, podczas postoju samochodu.

Kolejne dwa elementy w obszarze zagwarantowania maksymalnej sprawności energetycznej to architektura pojazdu o wyjątkowo wysokiej efektywności oraz ograniczone opory toczenia. W przypadku architektury postawiono na systemy cechujące się niskim zapotrzebowaniem na energię, w tym „elektryczny” układ klimatyzacji z oszczędzającą energię funkcją kontroli mikroklimatu, nowej generacji system ogrzewania oraz oświetlenie z zewnątrz i wewnątrz oparte wyłącznie na diodach LED. Natomiast w przypadku redukcji oporu powietrza zdecydowano się na:

  • dopracowanie kształtów ciężarówki pod względem aerodynamicznym. Dlatego chociaż pod względem konstrukcyjnym Glider bazuje na Stralisie, wyróżniają go bardziej smukłe kształty, w tym bardziej obła ściana przednia z zaokrąglonym środkowym panelem, całkowicie przebudowanym zderzakiem i pochyloną oraz szybą płynnie przechodzącą w czołową ścianę nadbudówki, ograniczona liczba przetłoczeń z boków, w tym całkowicie inaczej, klinowato poprowadzona dolna linia szyb, oraz inny kształt bocznych, pełnych, zachodzących na górę i tworzących podest za kabiną osłon. Inne są również tylne nadkola oraz tylny panel;

  • nowy, pokładowy system zarządzania energią cieplną (tzw. inteligentne chłodzenie) oraz płaskie wymienniki ciepła, pozwalające na aktywne zarządzanie wymianą ciepła poprzez tzw. aktywne żaluzje i redukcję oporu powietrza tak bardzo, jak to jest tylko możliwe;

  • innowacyjne siodło, pozwalające nie tylko na automatyczne podczepienie naczepy, ale i w większości przypadków, kiedy pojazd się porusza, zmniejszające odległość między ciągnikiem oraz naczepą i w efekcie minimalizujące turbulencje i opór powietrza;

  • ogumienie o niskim oporze toczenia, podłączone do Automatycznego Systemu Pompowania Kół (Automatic Tyre Inflation System) i kontrolowane przez ten system, w następstwie czego istnieje sposobność dostosowywania wartości ciśnienia do chwilowych potrzeb.

Drugim podstawowym obszarem, na który zwrócili uwagę projektanci Glidera, jest komfort, a dokładnie stworzenie prowadzącemu odpowiednich warunków do pracy i wypoczynku. W tym celu wykorzystano rekonfigurowane wyposażenie wnętrza, mogące być lepiej dostosowanym do trzech podstawowych funkcji, jakie kabina spełnia w ruchu dalekobieżnym, czyli funkcji kierowania, wykonywania czynności biurowych i odpoczynku – funkcji domowej. Ze względu na ograniczone rozmiary tego artykułu, nie da się w nim szczegółowo omówić wszystkich zastosowanych elementów, wpływających na optymalne zaspokajanie potrzeb związanych z tymi trzema funkcjami. Niemniej można te elementy wymienić oraz pokrótce scharakteryzować. A znalazły się wśród nich m.in.: koło kierownicy ze stałym panelem środkowym, na którym można zamontować przełączniki do wielu funkcji, dzięki niezmiennemu – niezależnemu od obrotu koła, stałemu położeniu obsługiwane intuicyjnie, ponieważ przez cały czas znajdujące się w tym samym miejscu, rekonfigurowany panel przełączników, płaski, gdy pojazd stoi, by zrobić w środku więcej miejsca, i zmienny w trakcie jazdy, by zapewnić poprawną ergonomię centralnej konsoli w obszarze dostępu i widoczności, 15-calowy, dotykowy ekran – w funkcji DRIVE umieszczony pośrodku tablicy rozdzielczej, w funkcji OFFICE ustawiony po stronie pasażera i występujący jako wielofunkcyjny ekran przykładowo podłączony do komputera, a w funkcji HOME przeniesiony na tylną ścianę, by stworzyć atmosferę przypominającą tę z przebywania wieczorem w domu i rozkoszowania się wtedy oglądaniem telewizji. Do tego dochodzą: rozbudowany w funkcji OFFICE pakiet biurowy po stronie pasażera, zaawansowany system kontroli powietrza w zakresie temperatury, prędkości, wilgotności i zapachu, wielofunkcyjny moduł Hotpoint-Ariston „Ivory”, przygotowany wraz z jednym z liderów w branży AGD – koncernem Indesit Company i mimo swych kompaktowych rozmiarów łączący funkcje realnej kuchni, począwszy od przechowywania żywności a skończywszy na przystosowaniu do mycia naczyń, rekonfigurowany przedział sypialny z leżanką składaną pionowo, w celu wygospodarowania większej ilości miejsca, oraz rozkładaną na żądanej przez prowadzącego wysokości, siedzenia nowej generacji, łączące wysoki poziom komfortu i ergonomii z funkcjonalnością i rekonfigurowalnością, zaprojektowane wraz z firmą Artemide specjalne oświetlenie, bazujące na najnowszej generacji diodach LED oraz opracowany wraz z potentatem – Rieter Automotive i oparty na płaskich, elektrostatycznych panelach innowacyjny system kontroli dźwięku 3D.

    Tekst: Jarosław Brach

   Zdjęcia: Producent