Goodyear – nowe podejście do rynku oponiarskiego Cz.1
Przez lata producenci opon de facto dostarczali samo ogumienie, a po zakupie ich realny kontakt z użytkownikiem trwał tak długo, jak długo obowiązywała gwarancja. Potem przewoźnik już sam decydował o dalszym losie danej opony – zazwyczaj sam ją naprawiał i wymieniał.
Na przełomie lat 80. i 90. na znaczeniu zaczęło zyskiwać bieżnikowanie, pozwalające na przedłużenie cyklu życia opon, a tym samym określoną redukcję kosztów ich eksploatacji. Już w tym wieku rynek zaczął zaś dosyć mocno fluktuować i się rozwijać w kierunku systematycznego poszerzania i pogłębiania tzw. oferty okołoproduktowej. Wyrazem tego stały się m.in. kontrakty serwisowe, w których – w okresie obowiązywania tych umów – kwestie związane z ogumieniem i jego stanem zostały przeniesione na dostawców taboru.
Następne kluczowe przeobrażenia przypadają już na ostatnią dekadę i ściśle wiążą się z przechodzeniem w krajach wysoko rozwiniętych przemysłu w kierunku poziomu – stopnia rozwoju określanego jako Poziom 4.0. Jako jego kluczowe cechy wskazano:
digitalizację i cyfryzację;
łączność w czasie rzeczywistym prowadzącą do sieciowości;
automatyzację prowadzącą do pełnej autonomizacji poruszania się;
ekologizację;
serwicyzację – czyli wzrost znaczenia usług dodatkowych towarzyszących danemu wyrobowi, skutkujący tym, że po pierwsze bez tych usług zakres korzystania z tego wyrobu może ulec znaczącemu ograniczeniu oraz – po drugie – wartość tych usług skojarzonych – w całokształcie ponoszonych wydatków – może przekroczyć wartość samego wyrobu bazowego.
Do tego trzeba dodać istotny czynnik po części o podłożu społecznym, jakim staje się powolne odchodzenie od ekonomii posiadania na rzecz ekonomii korzystania (zamiana własności na inne formy dostępu do danego dobra, jak leasing bądź wynajem).
Na tej podstawie wyróżniono więc Przemysł 4.0 oraz zaczęto wydzielać inne sfery życia i działalności gospodarczej pod względem stopnia swojego rozwoju odpowiadające (spełniające warunki) Poziomu 4.0. W rezultacie pojawiły się takie pojęcia – zjawiska – jak Mobilność 4.0. Transport 4.0 czy Pojazd Użytkowy 4.0. Dezagregując następnie tej ostatni da się m.in. wydzielić tzw. Oponę 4.0. Wpisuje się ona w tzw. nową filozofię rynku opon – tzn. występuje tu reakcja krzyżowo-zależnościowa – z jednej strony sama ta opona kształtuje ten rynek – jego charakter i charakter zachodzących na nim procesów, z drugiej to ten rynek wpływa na tę oponę w różnym stopniu i natężeniu oraz przez różnych interesariuszy, w tym producentów pojazdów oraz przewoźników. Do tego trzeba dodać całą sferę otoczenia prawnego, otoczenia ekonomicznego oraz modelowej endo- i egzogeni postępu technicznego.
Ogólnie zatem, w takich warunkach systemowych, tzw. nowa filozofia rynku opon wynika ze zmian zachodzących w otoczeniu – środowisku zewnętrznym – sektorach powiązanych – transportowym i logistycznym. Zmiany te zmierzają w kierunku tzw. Poziomu 4.0. W tym kontekście wyróżniona Opona 4.0 spełnia następujące warunki brzegowe:
usieciowienie, co wiąże się z cyfryzacją i digitalizacją pewnych procesów związanych z jej użytkowaniem, w tym zintegrowaną i dokonywaną w czasie rzeczywistym kontrolą tego użytkowania oraz określaniem bieżącego stanu;
ekologizacja, która w tym przypadku może być rozpatrywana na kilku powiązanych płaszczyznach, jako:
– redukcja przez samą oponę w trakcie jej eksploatacji emisji substancji szkodliwych, w szczególności związków węgla;
– przyczynianie się do zmniejszenia przez pojazdy zużycia paliwa, co przekłada się na niższą emisję substancji szkodliwych oraz CO2;
– nadawanie się do regeneracji, najlepiej wielokrotnej, co eliminuje konieczność produkcji nowej opony. Powyższe oznacza zaś obniżkę emisji związków węgla nawet o połowę;
przejście z modelu posiadania na własność na model dostępu do korzystania, czyli w tym przypadku do założonego (czas, limit kilometrowy) przebiegu za określoną opłatą i przy zachowaniu określonego stanu.
W efekcie Opona 4.0 to opona:
maksymalnie wydajna energetycznie;
pozwalająca na uzyskiwanie znacznych przebiegów;
nadająca się do powtórnego użytku w wyniku bieżnikowania;
zostawiająca po sobie jak najmniejszy ślad węglowy w następstwie utylizacji/recyklingu;
oczujnikowana i działająca w sieci;
wynajmowana albo leasingowana;
występująca jako mega produkt zintegrowany z licznymi, elastycznie dobieranymi oraz stale poszerzanymi i pogłębianymi skojarzonymi usługami dodatkowymi.
Tekst: Jarosław Brach Zdjęcia: Bartosz Wojtowski
