Dwa kraje, jeden kontrakt: Norwegia i Szwecja zamówiły 650 ciężarówek i przyczep od Rheinmetall Military Vehicles.

Wyzwaniem była tu tak duża głębokość i szerokość tego kontraktu – potrzeba było bowiem przygotować aż 42 różnych wariantów, co zamieniło ten projekt w gigantyczne przedsięwzięcie w zakresie produkcji i dopasowywania.
Dwa kraje, jeden klient: wyraźnie wymagało to wielu dwustronnych konsultacji. Chociaż Norwegię i Szwecję łączy wiele więzów, ostatecznie każdy kraj ma swoje własne potrzeby. Podczas gdy Szwecja w dużej mierze opierała się na sprawdzonych standardach, Norwegia miała wiele specjalnych wymagań. Kiedy umowa została podpisana po raz pierwszy, pierwotnie przewidywała dostawę 23 różnych rodzajów ciężarówek, dwóch typów przyczep i jednego wariantu z platformą typu flat rack. Jednak z biegiem lat liczba ta wzrosła do 38 różnych typów samochodów i czterech wariantów przyczep – czasami w bardzo małych ilościach. „Jako firma musieliśmy się uczyć po drodze” – mówi dr Alexander Abeler, starszy wiceprezes ds. programów w Rheinmetall MAN Military Vehicles (RMMV), który towarzyszy projektowi od końca 2015 roku, zauważając, że „zapisy w Umowie obejmujące proces rozwoju oznaczały, że opracowywanie nowych wariantów pojazdów musieliśmy w zasadzie zaczynać od zera”.
Zamówienie ma długą historię – korzenie projektu sięgają 2008 roku, kiedy komitet złożony z norweskich urzędników wojskowych sporządził listę specyfikacji nowych wojskowych pojazdów logistycznych – tzn. już w 2008 roku grupa projektowa z norweskich sił zbrojnych opracowała katalog wymagań dla nowych wojskowych pojazdów logistycznych. RMMV otrzymało zamówienie, jednak wcześniej Norwegia zaangażowała Szwecję jako współklienta. Wreszcie w dniu 31 marca 2014 roku norweska agencja ds. zamówień publicznych NDMA i jej szwedzki odpowiednik, FMV w Sztokholmie, zawarły umowę ramową z RMMV na dostawy wojskowych pojazdów logistycznych do 2025 roku. Pierwszym odstępstwem od tej umowy ramowej było dla pojazdów ciężarowych o dużej mobilności zakontraktowanie 335 sztuk HX i zmilitaryzowanych samochodów ciężarowych TGS-Mil oraz przyczep.
Prawdziwe wyzwanie
Wszystkie modele łączyła jedna wspólna cecha: bardzo skomplikowane rozwiązania techniczne.
Przed rozpoczęciem produkcji należało spełnić wymagania i przygotować dokumentację tzw. kamieni milowych. Od zimnych komór testowych po kompatybilność elektromagnetyczną – każdy pojazd miał około 600 lub 700 wymagań technicznych. Jeden przykład – ciężarówka z żurawiem – pokazuje, jak odmienne może być podejście obu umawiających się krajów. „Norwegia potrzebowała żurawia z przodu, Szwecja chciała go z tyłu. Co więcej, Norwegowie wymagali chronione i niechronione wersje tego samego pojazdu” – wspomina Alexander Abeler. W ten sposób początkowo był to jeden pojazd, a skończyło się na czterech, a niektóre były opancerzone zgodnie z wymaganiami klienta. To, co sprawia, że zadania Alexandra Abelera są tak satysfakcjonujące, to nie tylko pokonywanie zmian w przypadku modyfikacji pojazdu – a to kosztuje czas”. W wielu przypadkach dostawa gotowych pojazdów była opóźniona, gdyż ostateczny pakiet ILS wciąż znajdował się w przygotowaniu. Oznaczało to, że urzędnicy RMMV z działów zarządzania projektami, inżynierii, produkcji, zakupów i zarządzania jakością często byli w akcji w tym samym czasie – praktycznie za pośrednictwem dedykowanej gorącej linii dla Skandynawii. Następnie nastąpiła integracja sprzętu klienta w Norwegii i Szwecji w obiektach specjalnie kwalifikowanych przez RMMV. Przy czym, w porównaniu z przedstawionymi wymaganiami, logistyka transportu była błyskawiczna: ciężarówki zostały przewiezione do Skandynawii prosto z zakładu RMMV w Wiedniu. To nie tylko obniżyło koszty, ale także podwoiło praktyczny test drogowy. Do połowy 2023 roku dostarczono 323 pojazdy do Szwecji i 109 do Norwegii. W przypadku Norwegii pierwsze dostawy ciężarówek objęły wskazane 109 pojazdów różnych typów: dwadzieścia cztery ciężarówki 24 HX 8×8 z systemem hakowym; pięćdziesiąt sześć ciężkich ciagników siodłowych TGS 6×6; oraz dwadzieścia dziewięć pojazdów wsparcia logistycznego TGS 4×4 i 6×6. Otrzymano też już zamówienia na dodatkowe 220 ciężarówek (95 w Norwegii, 125 w Szwecji), które dostarczono w ciągu najbliższych kilku miesięcy. Przed wygaśnięciem umowy ramowej w 2025 roku RMMV spodziewa się dodatkowych, trzycyfrowych kolejnych zamówień na pojazdy do wymiany dotychczasowej analogicznej floty transportowej obu krajów partnerskich. Przykładowo w dniu 7 czerwca 2023 roku firma podała, że wnosi kolejny ważny wkład we wzmacnianie europejskich państw członkowskich NATO: mianowicie począwszy od końca 2026 roku Norwegia otrzyma prawie 300 zaawansowanych wojskowych ciężarówek TG3 MIL 8×8 o wartości ponad 150 mln EUR. Umowę podpisali 31 maja 2023 roku w Oslo Gro Jeare, dyrektor Norweskiej Agencji Materiałów Obronnych (NDMA) i Michael Wittlinger, prezes zarządu Rheinmetall MAN Military Vehicles GmbH (RMMV).
Pod względem wolumenowym jest to jak dotąd największy jednorazowy odbiór ciężarówek w ramach umowy ramowej zawartej pomiędzy Rheinmetall, Norwegią i Szwecją. Pakiet przeznaczony dla norweskich sił zbrojnych obejmuje wiele wariantów pojazdów, w tym ciężarówki z hakowym systemem załadowczym, pojazdy specjalne z systemami żurawi i ładowarek hakowych oraz przyczepy i platformy. Podstawowym celem tych pojazdów będzie zwiększenie możliwości transportowych i operacyjnych norweskiej armii. Ostatnia dostawa obejmuje mniej niż połowę niezbędnych pojazdów logistycznych objętych umową ramową, co oznacza, że prawdopodobne są kolejne zamówienia z Norwegii i innych krajów skandynawskich. „To kolejne zamówienie postrzegamy jako wyraźny dowód profesjonalnej i partnerskiej współpracy w ostatnich latach, a także przekonującej wydajności naszych produktów”, deklaruje Michael Wittlinger. „Widzimy, że fakt, że coraz więcej sił zbrojnych NATO decyduje się na nasze pojazdy TG i HX, jest ważnym krokiem w kierunku większej interoperacyjności i odporności. Bardzo poważnie podchodzimy do naszej odpowiedzialności za dostarczanie możliwie najlepszych systemów.”

Wyzwania techniczne.

Jest to współpraca międzykulturowa z klientami międzynarodowymi: „Negocjacje lub procesy decyzyjne w środowisku międzynarodowym nigdy nie ewoluują według jednolitych linii. Zrozumienie tych różnic i uwzględnienie ich podczas przetwarzania projektu sprawia, że moja praca jest tak ekscytująca”. Niektórzy klienci są po prostu zainteresowani najodpowiedniejszą drogą do optymalnego rozwiązania, inni natomiast chcą mieć możliwość wyboru spośród kilku proponowanych koncepcji.
Jednym z największych wyzwań w projekcie dla Norwegii i Szwecji było przygotowanie pakietu ILS. ILS, oznaczający zintegrowane wsparcie logistyczne, jest instrukcją obsługi i konserwacji, która zagłębia się w najdrobniejsze szczegóły każdego typu pojazdu. „Zwykle ostateczny pakiet ILS jest przygotowywany po sfinalizowaniu pojazdu, co umożliwia uwzględnienie ewentualnych zmian po próbach z pojazdem przedseryjnym lub w trakcie produkcji” – wyjaśnia Abeler. W ramach tego zamówienia końcową instrukcję obsługi i konserwacji należało dostarczyć przed pojazdem, co oznaczało, że „dokumentacja ILS musiała być zmieniana za każdym razem, gdy pojazd był modyfikowany – a to kosztowało czas”. W wielu przypadkach dostawa gotowych pojazdów opóźniała się z powodu tej finalizacji. Pakiet ILS wciąż bowiem znajdowal się w przygotowaniu. Oznaczało to, że urzędnicy RMMV z działów zarządzania projektami, inżynierii, produkcji, zakupów i zarządzania jakością często byli w akcji w tym samym czasie – praktycznie za pośrednictwem dedykowanej gorącej linii dla Skandynawii. Integracja sprzętu klienta miała miejsce w Norwegii i Szwecji w obiektach specjalnie zakwalifikowanych przez RMMV. W porównaniu z tymi wymaganiami logistyka transportu była błyskawiczna: ciężarówki zostały przewiezione do Skandynawii prosto z zakładu RMMV w Wiedniu. To nie tylko obniżyło koszty, ale także podwoiło praktyczny test drogowy.

Inne spółki Grupy również korzystają z tego napływu zamówień. Rheinmetall Waffe Munition dostarcza zabezpieczone kabiny pojazdów, wyprodukowane w fabryce w Unterlüss w Dolnej Saksonii zarządzanej wspólnie z Rheinmetall Landsysteme. W innym miejscu w Niemczech Rheinmetall Technical Publications przygotowuje dokumentację ILS, podczas gdy Rheinmetall Norwegia opracowuje i dostarcza części wyposażenia kabiny (C4I).
WSZYSTKIE DOBRE RZECZY …
Pierwsze ciężarówki TG dotarły do Szwecji pod koniec 2017 roku., pierwsze ciężarówki HX jesienią 2020 roku. Norwegia odebrała pierwsze pojazdy w sierpniu 2022 roku. W przemówieniu z tej okazji Michael Wittlinger określił program jako „najbardziej wymagający projekt, jakiego kiedykolwiek podjęła się firma Rheinmetall MAN Military Vehicles”. „Wszystkie dobre rzeczy wymagają czasu” – to niemieckie przysłowie sprawdziło się w równym stopniu w Norwegii, Szwecji i Rheinmetall. Wyniki skandynawskiego wyzwania są pierwszorzędne – i choćby z tego powodu warto było czekać. Wszyscy zaangażowani w projekt wiedzieli, że wyruszają na nieznane terytorium. Wyzwania były ogromne: współpraca oparta na wzajemnym zaufaniu i prawdziwej pracy zespołowej ostatecznie zwyciężyła”.

KAMIENIE MILOWE PROCESU
SRR (przegląd wymagań systemowych) .Wszystkie wymagania umowne zostały sprawdzone z klientem i przy zaangażowaniu wszystkich działów.
PDR (wstępny przegląd projektu). Dla każdego wymagania technicznego klientowi przedstawiana jest koncepcja, w jaki sposób wymaganie ma zostać spełnione pod względem technicznym.
CDR (krytyczny przegląd projektu). Multidyscyplinarny przegląd techniczny zaprojektowany w celu zapewnienia, że system nadaje się do produkcji, demonstracji, testowania i spełnia określone wymagania dotyczące wydajności – biorąc pod uwagę koszty, harmonogram i ryzyko.
TRR (przegląd gotowości testu), Razem z klientem określono, w jaki sposób system będzie testowany w fazie próbnej. Ten etap zawiera również szczegółowy opis procedur testowych.
ATC (zakończony test akceptacyjny). Zakończenie fazy próbnej. Dostępne są dowody potwierdzające spełnienie wymagań umownych i technicznych.
FCA (audyt konfiguracji funkcjonalnej). Audyt stanu funkcjonalnego systemu na podstawie baz SRR, PDR i CDR w powiązaniu z historią zmian i wynikami testów
PCA (audyt konfiguracji fizycznej). Audyt pierwszego produkcyjnego pojazdu w celu potwierdzenia, że wytwarzane produkty są zgodne z dokumentacją rozwojową całego procesu projektowania.

    Tekst: Jarosław Brach

    Zdjęcia: Producent