Firma Tatra Trucks z Koprzywnicy, wraz z partnerami, rozpoczęła prace nad zupełnie nowym samochodem zasilanym wodorem – modelem Force e-Drive FCEV 6×4 – na platformie najnowszej serii Force 3. generacji. Projekt ten jest współfinansowany przez Unię Europejską, a jego zakończenie zaplanowano na połowę 2028 roku. Jest to drugi projekt producenta w tym obszarze, którego efektem będzie prototyp trzyosiowego pojazdu użytkowego dla służb komunalnych z możliwością zautomatyzowanej jazdy i zdalnego sterowania. Ponadto samochód będzie nie tylko przyjazny dla środowiska, ale także zaoferuje zupełnie nowe opcje i tryby pracy dzięki zaawansowanym systemom elektronicznym, systemom wspomagania i funkcjom automatycznym.
Tatra Trucks prezentuje projekt pojazdu Tatra Force e-Drive FCEV 6×4 z ogniwami paliwowymi wodorowymi i możliwością jazdy autonomicznej.
Projekt ten opiera się na silnym konsorcjum, w którego skład wchodzą: producent ciężarówek Tatra Trucks, DEVINN oraz VŠB – Politechnika Ostrawa. DEVINN jest czeską firmą rozwojową od ponad 10 lat i zarazem wiodącym integratorem technologii wodorowych, które stosuje zarówno w sektorze energetycznym, jak i w transporcie. VŠB – TUO to prestiżowa uczelnia akademicka z bogatym zapleczem naukowym i około trzynastoma tysiącami studentów. Kristijan Fiket, prezes Tatra Trucks, powiedział „Połączenie doświadczeń Tatry i naszych partnerów, które zdobyliśmy na przykład podczas współpracy nad prototypem Tatra Force e-Drive FCEV 8×6 dla górnictwa czy nad pojazdem Tatra Force 4×4 z autonomiczną jazdą i zaawansowanymi systemami wspomagania ADAS, stwarza idealne warunki dla kolejnego projektu, którego rezultaty znajdą zastosowanie w codziennej praktyce. Oprócz budowy prototypu Tatra Force e-Drive FCEV 6×4, nowy projekt ma na celu stworzenie odpowiednich warunków do komercjalizacji wyników badań z nim związanych oraz przygotowanie podstaw do zmian legislacyjnych, które ustanowią ramy dla codziennej praktyki eksploatacyjnej pojazdów tego typu”.Igor Ivan, rektor Wyższej Szkoły Technicznej – Politechnika (VŠB – TUO), dodał zaś „Połączenie środowiska akademickiego z przemysłem jest kluczem do postępu technologicznego i zapewnienia, że wyniki badań naukowych znajdują rzeczywiste odzwierciedlenie w codziennym życiu. Współpraca z Tatra Trucks i DEVINN jest przykładem tego, jak uniwersytet może wnieść wiedzę naukową do rozwoju, zdobywając jednocześnie cenne doświadczenie dla swoich studentów i zespołów naukowych. Dla naszej uczelni takie partnerstwo jest korzystne nie tylko w dziedzinie badań stosowanych, ale także w budowaniu innowacyjnego środowiska, które wzmacnia konkurencyjność całego regionu” – powiedział
Pojazd Tatra Force e-Drive FCEV 6×4 został zaprojektowany przede wszystkim dla służb komunalnych. Dzięki napędowi elektrycznemu wykorzystującemu wodorowe ogniwa paliwowe, jest to przyjazne dla środowiska rozwiązanie do eksploatacji w strefach niskoemisyjnych i bezemisyjnych, których liczba w europejskich miastach stopniowo rośnie. Typowe zastosowania obejmują zbiórkę odpadów komunalnych w centrach miast, ale też eksploatację na wysypiskach śmieci czy w obszarach przemysłowych, gdzie od pojazdów komunalnych i ciężarowych oczekuje się wysokiej niezawodności i trwałości. Pojazd może być wyposażony np. w zabudowę do zamiatania ulic, dzięki czemu będzie przygotowany do zimowego utrzymania dróg, lub jako klasyczna wywrotka do bezemisyjnej eksploatacji podczas prac budowlanych w aglomeracjach miejskich.
Tatra Force e-Drive FCEV 6×4 powstała generalnie z myślą o trudnych warunkach eksploatacji, charakterystycznych dla wszystkich pojazdów Tatra. „Z perspektywy DEVINN jest to trzeci pojazd z alternatywnym układem napędowym, nad którym współpracujemy. Nowy Tatra z napędem wodorowym opiera się na fundamentalnych wnioskach z testów Tatra Force e-Drive FCEV 8×6 i oferuje bardziej efektywny układ podzespołów oraz redukcję montażu jednostki napędowej i układu chłodzenia, co pozwala spełnić wymagania dotyczące niskiego wejścia do kabiny. Jednocześnie skupiliśmy się na wyższej wydajności rekuperacji i optymalizacji zużycia paliwa. W DEVINN bardzo cenimy sobie współpracę z Tatra Trucks i zdajemy sobie sprawę z wagi naszej roli w przygotowaniu tego zaawansowanego technologicznie prototypu” – wyjaśnił Luboš Hajský, prezes DEVINN.
Podstawą pojazdu będzie podwozie w konfiguracji 6×4 z dwiema tylnymi osiami napędowymi i jedną przednią osią trapezową, nienapędzaną 
oraz z wyłącznie pojedynczym ogumieniem. Ten nietypowy układ konstrukcyjny dla Tatry pozwoli na zamontowanie kabiny kierowcy i załogi niżej niż w konwencjonalnych pojazdach Tatra, co poprawi widoczność z kabiny oraz komfort wsiadania i wysiadania podczas normalnej eksploatacji. W przeciwieństwie do przedniej osi trapezowej, tylne osie będą miały tradycyjne rozwiązanie Tatry z centralną rurą nośną – podporową i niezależnie zawieszonymi wahliwymi półosiami, co zapewni bardzo dobre właściwości jezdne na drogach utwardzonych i nieutwardzonych. Pojazd może również pokonywać wzniesienia o nachyleniu ponad 30%, osiągać prędkość do 85 km/h i, a jego maksymalna masa przekroczy 25 ton, z kolei przewidywany zasięg wyniesie ponad 200 kilometrów. Wszystko to przy zerowej emisji spalin.

Osobnym rozdziałem jest rozwój zaawansowanych systemów wspomagania i zautomatyzowanej jazdy. Tatra Force e-Drive FCEV 6×4 zostanie zaopatrzony w kompleksowy zestaw czujników, radarów, lidarów i wysokowydajny komputer sterujący, co umożliwi montaż szeregu elektronicznych systemów wspomagania i otworzy drogę do zautomatyzowanej jazdy i w pełni autonomicznej jazdy. Pojazd będzie mógł zatem poruszać się nawet bez obecności kierowcy w kabinie, a sterowanie nim będzie możliwe również bezprzewodowo z odległości. Unikalnym elementem, który Tatra chce przetestować w tym pojeździe, jest integracja drona, który będzie towarzyszył pojazdowi i monitorował jego pracę z lotu ptaka. System ten zapewni dodatkowy poziom bezpieczeństwa, poprawi orientację w terenie i umożliwi skuteczną kontrolę, na przykład podczas poruszania się w zamkniętych przestrzeniach lub strefach niebezpiecznych.
Dla służb komunalnych oznacza to możliwość stopniowej obsługi odbioru odpadów, gdy pojazd porusza się z niską prędkością, bez konieczności ciągłej interwencji kierowcy, który może skupić się na samym procesie utylizacji. W przypadku wykorzystania platformy Tatra Force e-Drive FCEV 6×4 z dronem przez jednostki ratowniczo-gaśnicze otwiera się możliwość wysyłania pojazdów bezzałogowych w obszary zagrożenia. Elastyczność zautomatyzowanego systemu sterowania polega ponadto na tym, że użytkownicy będą mogli wybrać poziom możliwości i zakres wyposażenia zgodnie ze swoimi potrzebami i możliwościami finansowymi.
Projekt Tatra Force e-Drive FCEV 6×4 stanowi kontynuację wcześniejszego projektu Tatra Trucks i jej partnerów w dziedzinie technologii wodorowych. Jesienią 2023 roku na konferencji H2 Forum zaprezentowano wariant Force e-Drive FCEV 8×6 z napędem wykorzystującym wodorowe ogniwa paliwowe, również na podwoziu Force 3. generacji. Projekt ten, realizowany w konsorcjum kierowanym przez ÚJV Řež we współpracy z Tatra Trucks, DEVINN, Uniwersytetem Technologii Chemicznej w Pradze i Centrum Badawczym Řež, a wspierany przez Agencję Technologiczną Republiki Czeskiej, miał na celu przetestowanie różnych technologii w przemyśle wydobywczym. Nowy projekt Tatra Force e-Drive FCEV 6×4 idzie jeszcze dalej: koncentruje się na sektorze komunalnym i łączy ekologiczny napęd z w pełni zautomatyzowanym sterowaniem, w ten sposób tworząc podstawy dla nowej generacji pojazdów użytkowych.
Tym samym czeska firma po raz kolejny udowadnia, że może być pionierem i wyznaczać kierunki rozwoju nowoczesnych technologii. We współpracy z partnerami ze świata nauki i technologii, udaje mu się przygotować pojazdy, które są nie tylko odpowiedzią na aktualne potrzeby społeczeństwa, ale przede wszystkim wizją przyszłości. Projekt Tatra Force e-Drive FCEV 6×4 ze sterowaniem automatycznym łączy w sobie ekologiczne podejście, innowacje techniczne i praktyczną użyteczność, przenosząc jednocześnie istotę codziennej eksploatacji samochodów ciężarowych i pojazdów komunalnych na nowy poziom.

 

         Tekst: Jarosław Brach

         Zdjęcia: Producent