Średni samochód ratowniczo-gaśniczy GBA 3/16 na podwoziu VOLVO FL 4×4

Średni samochód ratowniczo-gaśniczy na 2-osiowym uterenowionym podwoziu 4×4 z średniej linii ciężarówek VOLVO – gama FL – oznaczenie pożarnicze GBA 3/16 – jest modelem z napędem na obie osie, dysponującym homologacją WE nr e12007/461376. To produkt sprawdzony, cieszący się uznaniem wśród rodzimych strażaków, łączący dobre parametry taktyczno-techniczne z relatywnie konkurencyjną ceną.

Do jego napędu zastosowano silnik o symbolu D8K320. To jednostka wysokoprężna (diesel), 6-cylindrowa, rzędowa, turbodoładowana, z chłodzeniem powietrza doładowującego, elektronicznie kontrolowana, o pojemności skokowej 7,7 litra – dokładnie 7698 cm³. Spełnia on normę czystości spalin Euro 6 E dzięki połączeniu w układzie oczyszczania spalin filtra cząstek stałych DPF i układu SCR (AdBlue) oraz występuje tu w najmocniejszym nastawie, o mocy maksymalnej 240 kW/326 KM przy 1900 obr/min i maksymalnym momencie obrotowym 1200 Nm. Współpracują z nim automatyczna skrzynia biegów z zasilaniem osprzętu w postaci przystawki odbioru mocy (PTO) i dwubiegowa skrzynia rozdzielcza – reduktor drogowo-terenowy tzw. średni. Napęd jest stały na wszystkie cztery koła z możliwością blokady mechanizmów różnicowych między kołami i międzyosiowego. Na wszystkich kołach założono ogumienie CONTINENTAL – typ HSC1 – o rozmiarze 11R22.5 i indeksie nośności 148/145K, z przodu pojedyncze, z tyłu bliźniacze. Powyższe limituje jednak mobilność pojazdu w terenie do jedynie średniej, co może oznaczać utrudnione poruszanie się poza drogami gruntowymi, piaszczystymi czy błotnistymi. Poza tym brak koła zapasowe, zgodnie z przeznaczeniem. Przy tym rama podwozia ma tradycyjny układ drabinowy – to stalowa, skręcana rama, dostosowana do montażu zabudowy specjalnej, złożona z podłużnic i poprzeczek. W pełni mechanicznym zawieszeniu z przodu i z tyłu wprowadzono resory piórowe i amortyzatory. Przy takiej kompletacji podwozia i wspomnianym ogumieniu o rozmiarze 11R22.5 prześwit pod osiami wynosi: przód 325 mm, poza osiami 430 mm. W tej kompletacji pojazd otrzymuje także fabryczną, integralną kabinę wydłużoną, załogową, czterodrzwiową. Wchodzi się do niej z przodu i z tyłu po dwóch stałych stopniach. Stalowy wzmocniony zderzak przedni zawiera po bokach reflektory chronione stalową kratą. Kabinę tę cechują także: układ miejsc 1+1 (przód) i 4 osoby z tyłu na ławce w kierunku jazdy oraz mocowanie AO – 4 stanowiska – stelaże w oparciach plus uchwyty regulowane. W celu dostępu do silnika kabinę tę odchyla się hydraulicznie. Kierowca ma do dyspozycji pneumatycznie zawieszony fotel o szerokim zakresie regulacji, nowoczesną i ergonomicznie zaprojektowaną tablicę rozdzielczą i regulowaną kolumnę kierownicy. Sam układ kierowniczy jest hydrauliczny, ze wspomaganiem. W zakresie układu hamulcowego samochód otrzymał natomiast: hamulec roboczy – pneumatyczny, tarczowy, hamulec postojowy – pneumatyczny z mechanizmem sprężynowym oraz dodatkowy hamulec silnikowy. Układ elektryczny jest zaś 24-voltowy, z gniazdami serwisowymi do zasilania zabudowy. W skład wyposażenia pokładowego weszły jeszcze m.in.: tylny hak holowniczy Rockinger RO*400 G145 (paszczowy) do holowania przyczep o masie do 10 500 kg oraz sterowanie PTO i podzespołów zintegrowane z kabiną kierowcy.

Pochodząca z Przedsiębiorstwa Specjalistycznego BOCAR Sp. z o.o. zabudowa jest typu ratowniczo-gaśniczego, klasyfikowana jako średnia – GBA 3/16. W układzie konstrukcyjnym bazuje ona na panelach aluminiowych, skręcanych, posadowionych na ramie pośredniej ze stali nierdzewnej i poszycie zewnętrznym, lakierowanym, z paneli blachy aluminiowej w kolorze RAL 3000. Dach powstał z aluminiowej blachy ryflowanej i ma postać pokładu roboczego w wydaniu antypoślizgowym. Na dachu po prawej stronie zamocowano jedną skrzynię sprzętową, a bezpieczną pracę na nim wzmacniają boczne barierki ochronne na całym obwodzie dachu. Dostęp do tego dachu zapewnia lekka aluminiowa, drabinka odchylana, zamocowana z tyłu z prawej strony. Boczne skrytki na sprzęt i wyposażenie, w liczbie symetrycznie po trzy na każdą stronę (L1–L3, P1–P3), są oświetlenie wewnętrzne automatyczne, za pomocą diod LED, z czujnikiem otwarcia. Zamyka się je zaś lekkimi żaluzjami wodo- i pyłoszczelnymi – są to rolety aluminiowe, bryzgoszczelne i pyłoszczelne, z zamknięciem rurowym BARlock, z systemem jednokluczowym – zamknięcia na klucz i jednym kluczem pasującym do ogółu skrytek. Pod każdą z bocznych skrytek znajdują się podesty aluminiowe, antypoślizgowe, odchylane obrotowo do dołu i umożliwiające dostęp do pozycji umieszczonych wyżej. Konfiguracja tych skrytek prezentuje się następująco:

  • L1: 2 regały sprzętowe odchylane pionowo (przelotowe)

  • L2: 1 panel sprzętowy odchylany pionowo

  • P1: regał sprzętowy (przelotowy)

P3: linia szybkiego natarcia.

Te boczne skrytki dopełnia tylny przedział autopompy, także zamykany lekką pionową anodowaną aluminiową żaluzją wodo- i pyłoszczelną. Zastosowano to autopompę renomowanej austriackiej firmy ROSENBAUER – model NH25 A16/8-2,5/40, o wydajności 1600 l/min przy ciśnieniu 8 barów i 250 l/min przy ciśnieniu 40 barów. Pojemności poszczególnych zbiorników równają się: zbiornik wody – 3010 litrów, zbiornik środka pianotwórczego – 330 litrów. Ten pierwszy zrobiono z materiału kompozytowego i ma falochrony, układ napełniania i odpowietrzania oraz wskaźniki w kabinie i w zabudowie. Ten drugi jest zaś wykonany z materiału chemoodpornego – chemoodpornego tworzywa sztucznego i ma możliwość odczytu poziomu z kabiny i zabudowy. Działko wodno-pianowe jest jedno – BOCAR – typ DWP 16 o regulowanej wydajności w zakresie do 1600 l/min, sterowane ręczne, zainstalowane na dachu. Do bezpośredniej walki z ogniem służą także: tzw. szybkie natarcie ze zwijadłem: PAMET SzN 60/40 z napędem ręcznym i elektrycznym i prądownicą ROSENBAUER NEPIRO ERGO PWT 25/1 oraz system czterech zraszaczy podwoziowych do walki z pożarami podłoża w układzie: dwa zraszacze pod przednią osią i dwa pod przodem zabudowy. Ponadto w skład układu wodno-pianowego wchodzą m.in.: nasady – 1 ssawna 110 (tył), 2 tłoczne 75 (L3 i P3) oraz dozownik środka pianotwórczego ROSENBAUER DSP 100 – automatyczny, NP-FIX MIX. Ten wysokociśnieniowy system dozowania HP FIXMIX umożliwia dozowanie w fazie wysokiego ciśnienia w pompach serii NH. Systemten działa w sposób czysto mechaniczny. Dlatego możliwe staje się także działanie po stronie normalnego ciśnienia z wodą i wytwarzanie piany w tym samym czasie po stronie wysokiego ciśnienia. Po stronie wysokiego ciśnienia można wybrać jedną ustaloną wstępnie nastawioną szybkość dozowania. Jego cechy charakterystyczne to:

Najlepsza integracja z pompą NH

  • bardzo dobre właściwości piany gaśniczej od wysokiego ciśnienia;
  • równoczesne podawanie wody po stronie normalnego ciśnienia i środka pianotwórczego po stornie wysokiego ciśnienia;
  • prosta obsługa i konstrukcja;
  • przepływ wody przez linię łączącą do strony wysokiego ciśnienia podnosi stożek wody, co z kolei podnosi stożek spieniający. Poprzez wodę napędową, która jest podawana z powrotem od strony wysokiego ciśnienia do normalnej strony tłocznej pompy, środek pianotwórczy jest dodawany przez otwór między stożkiem a stożkowym gniazdem i mieszany z wodą z pompy wysokociśnieniowej. Możliwe jest określenie jednego stężenia środka pianotwórczego

Po zmroku lub w innych warunkach słabej czy ograniczonej widoczności możliwość pracy zabezpiecza system reflektorów umieszczonych w górnych narożach zabudowy, uzupełnionych o pneumatycznie wysuwany maszt oświetleniowy BOCAR MPE 2×15000, o wysokości po wysunięciu 5439 mm, z reflektorami obracającymi się o 324° w pionie i poziomie, sterowany pilotem przewodowo ze skrytki P1.

Poza tym z przodu zderzaka do samoewakucji bądź ewakuacji innych pojazdów zamontowano wyciągarkę elektryczną – 24 V – model RUNVA EWN 18000 U, o maksymalnej sile uciągu 8165 kg, sterowana pilotem przewodowo i bezprzewodowo. Dopuszczalne alternatywy stanowią wciągarki Dragon Winch DWT 18000 HD / DWM 13500 HD EN. Oprócz tego wyposażenie standardowe zawiera m.in.: generator sygnałów dźwiękowych BOS 200, maszt oświetleniowy z najaśnicami LED, sprzęt łączności radiowej radiostację przewoźna, falę świetlną i kamerę cofania.

Ogólnie tak skompletowany samochód w zakresie gotowości operacyjnej wykazuje zgodność z PN-EN 1846-1/2 oraz wytycznymi CNBOP.

Średni samochód ratowniczo-gaśniczy GBA 3/16 na podwoziu VOLVO FL w pierwszym rzędzie skompletowano dla jednostek operujących na terenach górzystych i górskich, gdzie zachodzi potrzeba połączenia aż kilku zasadniczych elementów, którymi są: relatywnie znaczne samodzielne możliwości bojowe, dobra dynamika, relatywnie zwarta sylwetka, stabilność podczas podjazdów i zjazdów szczególnie po krętych drogach, możliwość poruszania się w poprzek stoków/podjazdów oraz polepszona – średnia dzielność terenowa. I te warunki zostały spełnione:

  1. relatywnie znaczne samodzielne możliwości bojowe zapewniają m.in. zbiorniki – na wodę o pojemności 3010 litrów, zbiornik środka pianotwórczego o pojemności 330 litrów;

  2. dobra dynamika stanowi pochodną zastosowania silnika o mocy maksymalnej 320 KM i przede wszystkim maksymalnym momencie obrotowym 1200 Nm, w połączeniu z odpowiednio zestopniowanymi skrzyniami biegów i rozdzielczą oraz mostem napędowym;

  3. relatywnie zwarta sylwetka wynika z zastosowania podwozia – nośnika ze średniej linii FL, a nie ciężkiej FM czy FMX;

  4. stabilność podczas pokonywania krętych tras czy poruszania się w poprzek stoków/podjazdów wynika z zastosowania m.in. nisko osadzonego zbiornika o pojemności nie wykorzystującej pełnych możliwości zbiornikowych w sytuacji zainstalowania zbiornika wody o pojemności 4000 litrów;

  5. średnia mobilność taktyczna – dzielność terenowa jest następstwem wprowadzenia napędu na obie osie, ale przy założeniu z tyłu bliźniaczych opon co właśnie limituje mobilność z wysokiej do średniej, lecz jednocześnie redukuje dopuszczalną masę całkowitą i tym samym ładowność.

       Tekst: Jarosław Brach

       Zdjęcia: Jarosław Brach