Soframe

Soframe to prywatna francuska grupa z siedzibą w Alzacji niedaleko Strasburga, specjalizująca się w obronności i bezpieczeństwie. Podmiot powstał w 1976 roku i początkowo funkcjonował jak Lohr/Lohr Defence, a nazwę Soframe przyjął w 2000 roku – tzn. wtedy Lohr Defence, członka Grupy Lohr, przemianowano na Soframe.

Jednymi z najnowszych wyrobów przedsiębiorstwa są de facto uterenowione pojazdy wsparcia technicznego oraz ewakuacji i ratownictwa: CRV – Combat Recovery Vehicle – Bojowy Pojazd Ratunkowy oraz PRV – Protected Recovery Vehicle – Chroniony Pojazd Ratunkowy. Oba bazują na tym samym podwoziu ciężarówki Mercedes oraz otrzymały bardzo zbliżone wyposażenie – te same boczne skrzyni sprzętowe. Na targach Eurosatory prezentowano drugi z nich – typ PRV. Powyższe po części wynikało z wygrania przetargu i dostaw pojazdów tego rodzaju. Nabywcą została armia belgijska, która 12 maja 2022 roku ogłosiła, że otrzymała pierwsze osiem z piętnastu pojazdów Taurus, nowego pojazdu ratowniczego dla jednostek operacyjnych Komponentu Lądowego. To oznacza początek nowej ery. Do tej pory armia belgijska nie posiadała bowiem opancerzonych ciężarówek ratowniczych – tzw. zabezpieczonej lawety. Dlatego w trakcie operacji nie mogła pełnić roli ratowniczej. Dzięki temu kontraktowi niezbędne przeszkolenie odbyło około czterdziestu operatorów i mechaników..

Zakup PRV stanowił generalnie odpowiedź na konieczność rozwiązywania problemów, będącym jednym z zadań logistyki. Wariant taki wykonuje swoje misje i pracując w środowiskach, w których zagrożenie jest zwiększone. Dzięki niezbędnej mobilności terenowej i pasywnej ochronie pojazdów logistycy mogą teraz podążać za pojazdami operacyjnymi, takimi jak Dingo 2, w celu wspierania rozmieszczania Pułku Operacji Specjalnych i Brygady Zmotoryzowanej.

Wybrane podwozie pochodzi ze specjalizowanej i specjalistycznej serii Arocs. Jest to podwozie 4-osiowe, w układzie napędowym 8×8, na rynku cywilnym klasyfikowane jako nośnik m.in. wywrotek, gdyż mające krótki zwis tylny. To podwozie oznaczone symbolem 4148AK 8×8 napędza 12,8-litrowy, rzędowy silnik wysokoprężny OM471, w zależności od wykonania mogący spełniać normy czystości spalin od Euro 3 do Euro 5. W wykorzystanym tu nastawie jednostka ta osiąga moc maksymalną 350 kW/476 KM. Współpracują z nią zautomatyzowana skrzynia przekładniowa, skrzynia rozdzielcza oraz wzmocnione, dwustopniowe mosty napędowe, z blokadami mechanizmów różnicowych, uzupełnionymi o blokady międzymostowe. W pełni mechaniczne zawieszenie zawiera m.in. resory piórowe, amortyzatory i stabilizatory, a ramę podwozia charakteryzuje tradycyjny układ drabinowy ze wzmocnionymi podłużnicami i poprzeczkami. W związku jednak z faktem, że na osiach tylnego tandemu założono bliźniacze ogumienie – mobilność taktyczna – dzielność terenowa samochodu spada z wysokiej do średniej. Pozostałe kluczowe parametry zarówno dla wersji CRV, jak i PRV, prezentują się następująco: dopuszczalna masa całkowita 44000 kg – 2×9000+2×13000 kg (16000/18000 kg), dopuszczalna masa całkowita formowanego zestawu 70000 kg, prześwit 340 mm, prędkość maksymalna 90 km/h, zasięg 800 km, głębokość brodzenia 700 mm, zdolność pokonywania wzniesień 60%, maksymalny przechył boczny 30%, maksymalna szerokość rowu 700 mm, maksymalna wysokość przeszkody pionowej 400 mm, promień skrętu 26,7 m, kąt zejścia 20 stopni, kąt natarcia 30 stopni.

Na tak skompletowanych podwoziach Soframe zamontował integralnie opancerzoną kabinę oraz wykonał pełne zabudowy specjalne dwóch rodzajów.

Kabina to niezależny moduł firmowy przez Soframe. Została zrobiona jako integralnie opancerzona głównie z pancernych blach i pancernych szyb. Z zewnątrz cechują ją maksymalnie płaskie kształty, bez zbędnych przetłoczeń. Jej boczne górne naroża ścięto, w celu ułatwienia przerzutu strategicznego w ładowniach samolotów czy na platformach wagonów. Płaski dach z lukiem ewakuacyjnym może służyć do montażu opcjonalnego zdalnie sterowanego stanowiska strzeleckiego. Z przodu dolny narożny fragment lekko ścięto do tyłu i zaopatrzono we dwie linie poziomych wlotów powietrza, każda linia z ośmioma takimi otworami wlotu – po cztery na każdą stronę – prawą i lewą, nieco przypominającymi ostrze i tym samym nawiązującymi do wlotów u góry modułu oryginalnego zderzaka, przejętego z Arocsa. Powyżej zastosowano – wysuniętą do przodu – pionową część centralną, a ponad nią panel jednolitej poziomej szyby pancernej w pancernym obramowaniu. Szybę tę wycierają trzy górne wycieraczki. Z boków drzwi pancerne spoczywają na dwóch solidnych zawiasach i mają poziome krawędzie dolną i górną, pionową krawędź tylną oraz z przodu dolną krawędź pionową, górna zaś pochyloną do tyłu pod analogicznym kątem, jak pochylono szybę przednią. Sama szyba pancerna w drzwiach wyróżnia się zaś ograniczoną powierzchnią oraz nachyloną przednią krawędzią, poziomą górną krawędzią, pionową tylną krawędzią i dolną krawędzią wznoszącą się, patrząc od przodu do tyłu. Poza tym, ze względu na dosyć wysokie osadzenie kabiny, do wnętrza prowadzą aż cztery stopnie wejściowe, w tym dolny uchylny. Wewnątrz przewidziano miejsca dla trzech członków załogi, a część wyposażenia, tak tablicę rozdzielczą przejęto z oryginalnego Arocsa. Co więcej, ponieważ przednią partię kabiny nieco wysunięto do przodu, tym samym kabinę tę przedłużono o te kilkanaście centymetrów, uzyskując wzrost przestrzeni życiowej oraz dodatkowe miejsce na zabierane typowo wojskowe pozycje, jak sprzęt łączności czy zakłócający oraz broń osobista żołnierzy.

Soframe nie podaje publicznie informacji co do gwarantowanych stopni ochrony balistycznej i przeciwminowej. Stwierdza bowiem jedynie, że pojazdy zaopatrzono w opancerzoną, ciśnieniową kabinę z certyfikatem STANAG, zabezpieczającą wysoką ochronę balistyczną i minową i tym samym chroniącą załogę przed zagrożeniami współczesnego pola walki o dużej intensywności , umożliwiając zbliżanie się do jednostek bojowych na pierwszej linii oraz ich bezpośrednie wsparcie w zakresie powierzonych zadań. Niemniej da się przyjąć, że stopnie ochrony – zgodnie ze STANAG 4569 – są następujące – balistyczna minimum 2, zapewne 3, przeciwminowa minimum 2.

Analogiczne w CRV i PRV są także boczne skrzynki sprzętowe – po pięć na stronę, rozlokowane następująco: dwie pionowo – jedna nad drugą – nad drugą osią przednią, największa – centralna między osiami oraz dwie mniejsze tylne, rozlokowane poziomo, szeregowo, każda nad jedną z osi tylnego napędowego tandemu. Ponieważ zbiornik paliwa znajduje się po prawej stronie, pod skrzyniami na sprzęt i wyposażenie, skrzynie z tej strony są niższe niż te ze strony prawej oraz mają inne drzwi. Do tego koło zapasowe rozmieszczono na dachu, nad przednim modułem skrzyń, pośrodku, co może nieco utrudniać dostęp do niego.

Natomiast kompletacja samego osprzętu różni się, wpływając na zakres zadań możliwych do realizacji. CRV – Combat Recovery Vehicle – to modułowy wojskowy pojazd logistyczny i pomocniczy i jednocześnie bojowy pojazd ratunkowy. Wyposażono go w ciężki system holowania używany do ewakuacji lub wyciągania zepsutych pojazdów kołowych. Dzięki swojej wysokiej elastyczności oraz zastosowaniu uterenowionego podwozia może operować w trudniejszych warunkach drogowych. Konfiguracja skrzyń na sprzęt umożliwia przeprowadzanie napraw w wymagającym otoczeniu. Załoga dysponuje narzędziami niezbędnymi do wykonywania najbardziej skomplikowanych operacji wsparcia w konfiguracji dostosowanej do misji. Wymiary tego wariantu wynoszą: długość: 10415 mm, szerokość 2500 mm, wysokość 4000 mm.

PRV – Protected Recovery Vehicle – Chroniony Pojazd Ratunkowy może zaś być eksploatowany na tzw. pierwszej linii. Soframe określa go jako modułową odmianę wsparcia logistycznego i pomocy sprzętowej, dedykowaną do ewakuacji i i ratownictwa. Dlatego otrzymał tylne ramię holownicze i system podnoszenia/holowania za pomocą żurawia z ramionami wysuwanymi teleskopowo, w pozycji spoczynkowej ustawionymi tyłem do kierunku jazdy. PRV może holować pojazdy o dopuszczalnej masie całkowitej do 48000/50000 kg. Tzw. ramię ciągnące i holownicze – żuraw – ma udźwig 35,5 tony, ramię podnoszące i holownicze 12,5/14 tony. Podczas pracy żurawia stabilizację gwarantują przednie rozkładane nogi podporowe oraz tylne ostrogi, wbijające się w grunt. Do tego dochodzą: wciągarka główna o sile uciągu 20 ton i z liną o długości 80 m oraz wciągarka pomocnicza – do samoewakuacji – o sile uciągu 10 ton, z liną o długości 60 m. Zasadnicze parametry tego modelu to: długość 10415 mm, szerokość 2500 mm, wysokość 3950 mm, prześwit 340 mm, zdolność pokonywania wzniesień 60%, zdolność pokonywania rowów/okopów o szerokości 700 mm, maksymalny przechył boczny 30% i maksymalna wysokość możliwej do pokonania przeszkody pionowej 400 mm.

      Tekst: Jarosław Brach

     Zdjęcia: Jarosław Brach