Polska premiera DAF-a XD Electric

23 lutego miała miejsce polska premiera w pełni elektrycznego DAF-a XD Electric. Na jej miejsce wybrano samo centrum Rzeszowa. Wybór ścisłego centrum nie może dziwić z kilku powiązanych powodów.

Przede wszystkim tzw. polityka klimatyczna obecnych jeszcze władz Unii Europejskiej w drogowym transporcie, w tym towarowym, uznaje technologie elektryfikacji jako wybitnie wskazane i proekologiczne. Liczne słuszne głosy krytyki wskazują na nieprawdziwość, a czasami wręcz absurdalność takiego podejścia, lecz są one zagłuszane przez tzw. główny nurt przekazu. Rezultat tego stanowi m.in. wprowadzanie przez liczne miasta, szczególnie te największe, tzw. zielonych stref ruchu, w których w określonych godzinach czy w ogóle mogą lub wkrótce – w ciągu najbliższych lat – będą się w ogóle mogły poruszać już nie nawet pojazdy nisko-, ale kompletnie zeroemisyjne. Przy czym akurat samo ograniczenie w miastach emisji substancji szkodliwych wydaje się być jak najbardziej wskazane. Tym bardziej, jeśli będzie temu towarzyszyło zmniejszenie emisji hałasu.

DAF XD Electric, po raz pierwszy ujawniony publicznie we wrześniu 2022 roku w trakcie targów IAA Nutzfahrzeuge w Hanowerze reprezentuje odpowiedź holenderskiego koncernu na te potrzeby i wymagania. Został on zatem zoptymalizowany pod kątem wykonywania operacji w środowisku zurbanizowanym oraz na trasach w ruchu lokalnym. Jego głównymi użytkownikami będą przedsiębiorstwa związane z sektorami tzw, ciężkiej miejskiej dystrybucji oraz komunalne m.in. w sferze zbiórki opadów.

Zdając sobie zarazem sprawę, że na tym etapie elektryfikacja wciąż pozostaje relatywnie droga we wdrażaniu, DAF, analogicznie jak inni gracze, stawia tu na tzw. skalowalność, czyli maksymalne zoptymalizowane skompletowanie samochodu pod kątem przewidzianych do wykonania prac w odniesieniu do elementu krytyczne w obszarze kosztów jego zakupu i żywotności, czyli akumulatorów. Są to bezpieczne, pozbawione kobaltu i magnezu, akumulatory litowo-żelazowo-fosforanowe (LFP) o wysokiej gęstości energii oraz o bardzo dużej żywotności. Mogą one bowiem wytrzymać – przy spadku ich pojemności do 80% wartości wyjściowej, aż do przeliczeniowych 4000 cykli pełnego ładowania. Powyższe oznacza, że przy doładowaniach liczba tych cykli może wzrosnąć. Przykładowo przy ładowaniu jedynie do połowy ma ona wynieść 8000. Przy rozpatrywaniu liczby wybranych pakietów kluczową rolę z jednej strony zajmują cena, z drugiej zasięg, z trzeciej ładowność, jako wypadkowa masy własnej. Im w takim razie akumulatorów jest więcej, tym rosną zasięg i cena, kosztem spadku ładowności. Osobny temat to czas ładowania. Klient musi więc dobrać akumulatory tak, by były one doskalowane do jego potrzeb – tzn. jeśli przykładowo zakłada się, że dziennie pokonywane dystanse zaliczają się do niedużych (rzędu 100-150 km) czy/i istnieje możliwość doładowania na trasie, wówczas liczbę akumulatorów da się ograniczyć, Bazowo jest dostępne od dwóch do pięciu pakietów akumulatorów, o łącznej pojemności wyjściowej od 210 kWh dla dwóch pakietów do 525 kWh dla pięciu pakietów. Przy pięciu zasięg na jednym ładowaniu może dochodzić do 500 kilometrów. Tym samym, przy optymalnym zaplanowaniu eksploatacji i ładowania pojazdów, ciężarówki mogą przebyć nawet dystans 1000 kilometrów dziennie na samym napędzie elektrycznym.

Co równie ważne, w zależności od antycypowanych potrzeb, można dobierać moc wyjściową silników elektrycznych. To występują następujące opcje:

• 170 kW/230 KM.930 Nm;

• 220 kW/300 KM/930 Nm;

• 270 kW/370 KM/1370 Nm;

• 310 kW/420 KM/1370 Nm;

• 350 kW/480 KM/1370 Nm

Są to silniki z magnesami trwałymi dwóch typów – PACCAR EX-D1 oraz PACCAR EX-D2.

Poza tym możliwe jest szybkie ładowanie prądem stałym w standardzie, opcjonalne ładowanie prądem przemiennym. XD Electric da się szybko ładować prądem do 325 kW, co pozwala na naładowanie 3-rzędowego zestawu akumulatorów z 0 do 80% pojemności w czasie zaledwie 45 minut. Nawet największy zestaw akumulatorów można w pełni naładować od stanu rozładowania do 100% w czasie krótszym niż 2 godziny. Dostępna jest też opcjonalna ładowarka pokładowa z możliwością ładowania prądem przemiennym o mocy do 22 kW. Zapewnia to maksymalną elastyczność w eksploatacji pojazdu, nawet w odległych miejscach.

Pokazany w Rzeszowie demonstracyjny XD Electric – typ XD FAN 6×2, czyli z ostatnią osią skręcaną przeciwbieżnie w stosunku do przednich kół kierowanych dla poprawy manewrowości, w tym redukcji promienia skrętu, został dopasowany do obsługi klasycznego ruchu miejskiego. Zaopatrzono go mianowicie w krótką, dzienną kabinę Day Cab, o długości 2030 mm i szerokości 2500 mm, z zawieszeniem pneumatycznym z przodu i mechanicznym ze zintegrowanymi amortyzatorami z tyłu. Do tego dochodzą dodatkowa dolna szyba w drzwiach pasażera, w celu poprawy widoczności na tę stronę auta, oraz systemy DAF Digital Vision i DAF Corner View.. Dodatkowa szyba, analogicznie jak pozostałe szyby, została zrobiona z laminowanego, dwuwarstwowego szkła bezpiecznego z folią przeciwsłoneczną. Między warstwami znajduje się przezroczysta folia, która zabezpiecza przed promieniowaniem i ciepłem słonecznym, tym samym przekładając się na większy komfort prowadzącego. System DAF Digital Vision zawiera układ kamer zastępujących lusterka główne i szerokokątne. System ma składaną kamerę nad drzwiami z obu stron i dwa wyświetlacze, zamontowane na słupku A wewnątrz kabiny, po jednym z każdej strony. Kamera obejmuje szersze pole widzenia i przyczynia się do poprawy aerodynamiki samochodu. Natomiast DAF Corner View to układ kamer zastępujący lusterka przednie i krawężnikowe. Składa się z wąskiej kamery narożnej umieszczonej tuż pod szybą przednią po stronie pasażera oraz z wyświetlacza zainstalowanego na słupku A w środku kabiny. Powyższe przekłada się na poszerzenie pola widzenia i aerodynamiki auta.

Układ napędowy obejmuje silnik elektryczny EX-D2 o mocy maksymalnej 350 kW. To układ z podwójnym silnikiem, zintegrowanym z 3—biegowym układem przekładniowym. Maksymalny moment obrotowy określono na 1370 Nm – ciągły i 2470 Nm – szczytowy. Ładowanie może się odbywać prądem stałym o mocy do 325 kW za pomocą złącza CCS2. Oś przednia to oś typu 183 N, o maksymalnym obciążeniu 9000 kg i o przesunięciu pionowym 112 mm, zawieszona mechanicznie przy pomocy resorów piórowych, uzupełnionych o amortyzatory i stabilizator. Napędzana oś tylna to oś typu SR1444 pojedynczą redukcją, o przełożeniu 2,21, z mechaniczną blokadą mechanizmu różnicowego i czterema miechami pneumatycznymi. Oś ostatnia – wleczona – to z kolei oś zawieszona przy pomocy dwóch miechów pneumatycznych. Maksymalne obciążenie grupy osi określono na 20000 kg – 12000 kg plus 8000 kg dla osi wleczonej. Na osi przedniej założono ogumienie o rozmiarze 385/55R22,5, obu pozostałych 315/70R22,5.

W odniesieniu do akumulatorów w tej kompletacji postawiono na maksymalny zestaw pięciu akumulatorów wysokiego napięcia o pojemności po 105 kWh każdy i tym samym całkowitej zainstalowanej pojemności 525 kWh i dostępnej energii 450 kWh. Jeden zestaw akumulatorów znajduje się pod kabiną w pozycji środkowej, dwa po lewej stronie w pozycjach L1 i L2, z kolejne dwa po prawej stronie w pozycjach R1 i R2.

Kompletacja ciężarówki zawiera jeszcze wał odbioru mocy – gniazdo E-PTO 650 V DC, o maksymalnej mocy ciągłej <25 kW.

Zgodnie z obecnymi trendami DAF nie działa także wyłącznie jako dostawca samych pojazdów, ale również zespołu usług i produktów skojarzonych, by maksymalnie ułatwić klientom przejście na napęd elektryczny. W ramach tego pakietu tzw. serwicyzacyjnego autoryzowani dealerzy udzielają odbiorcom indywidualnych porad sprzedażowych opartych na zaawansowanych modelach symulacji tras. Poza tym w ofercie znajduje się wsparcie operacyjne w postaci szerokiego asortymentu wysokiej jakości ładowarek PACCAR. Pełna oferta obejmuje stacjonarne urządzenia ładujące o mocy do 50 kW przy wykorzystaniu standardowego prądu przemiennego oraz o mocy do 350 kW przy bardzo szybkim ładowaniu prądem stałym. Do tego są dostępne ładowarki mobilne, które zapewniają maksymalną elastyczność eksploatacji. W rezultacie gama systemów ładowania obejmuje zarówno kompaktowe mobilne stacje ładujące, jak i szybkie ładowarki o podwyższonej mocy, które w zaledwie 45 minut naładują akumulator do poziomu 80%. Przy tym wybrane modele zapewniają już możliwość ładowania prądem o wyższym napięciu i natężeniu, aby sprostać potrzebom związanym z ładowaniem w przyszłości. Co więcej bazowo koncern poleca własne ładowarki marki Paccar. Są to cztery różne serie ładowarek, z których każda zawiera różne ładowarki przeznaczone do rozmaitych zastosowań:

1. PacCharge AC do ładowania aut osobowych i dostawczych z napędem elektrycznym oraz łatwe do zainstalowania na parkingach. Są to ładowarki prądu przemiennego o mocy do 22 kW. Można je łatwo instalować na parkingach. Mogą być montowane naściennie lub na specjalnych słupkach montażowych. Ich zasadnicze wyznaczniki to:

• Kompaktowe wymiary

• Dostępny słupek do montażu jednej ładowarki lub dwóch ładowarek

• Zestaw opcjonalnie zawiera przewód wyjściowy AC

• Idealna do ładowania samochodów osobowych i dostawczych z napędem elektrycznym

2. PacMobile do zastosowań, w których wymagana jest maksymalna elastyczność. Linia ta obejmuje ładowarki prądu stałego średniej kategorii, o różnych prędkościach ładowania (moc 22–40 kW). Nadają się one do zastosowań, w których wymagana jest maksymalna elastyczność. Ich zasadnicze wyznaczniki to:

• Technologia Plug & Play

• Mobilna

• Solidna i wytrzymała konstrukcja

• Maksymalna elastyczność

3. ChargeMax – uniwersalne ładowarki prądu stałego o dużej prędkości ładowania, sprawdzające się przy całonocnym ładowaniu maksymalnie dwóch pojazdów ciężarowych. Są to więc uniwersalne stacjonarne ładowarki prądu stałego o dużej prędkości ładowania i mocy 50–180 kW. Nadają się one do instalacji na parkingach lub stanowiskach do ładowania. Wersje o mocy powyżej 100 kW mogą jednocześnie ładować dwa pojazdy ciężarowe z napędem elektrycznym. W rezultacie sprawdzą się przy całonocnym ładowania maksymalnie dwóch ciężarówek bądź szybkim ładowaniu jednej ciężarówki. Ich zasadnicze wyznaczniki to:

• Szybkie ładowanie jednego pojazdu ciężarowego

• Odpowiednia do całonocnego ładowania dwóch pojazdów ciężarowych

• Przyszłościowe rozwiązanie

4. PowerChoice – stacjonarne ładowarki prądu stałego o bardzo dużej prędkości ładowania, do szybkiego ładowania dwóch ciężarówek lub wolnego ładowania trzech ciężarówek jednocześnie. Są to dokładnie stacjonarne ładowarki prądu stałego o bardzo dużej prędkości ładowania i mocy 150–360 kW. Nawet trzy słupki ładujące można instalować oddzielnie w odległości do 100 metrów od szafy ładowania. Zapewnia to zarówno maksymalną elastyczność podczas montażu infrastruktury do ładowania w danej lokalizacji, jak i niezwykle wysoką prędkość ładowania z mocą do 360 kW. Ładowarki te idealnie nadają się do szybkiego ładowania jednego lub dwóch pojazdów ciężarowych równocześnie albo całonocnego ładowania trzech pojazdów ciężarowych. Wśród ich głównych wyznaczników znalazły się:

• Do trzech oddzielnych końcówek

• Szybkie ładowanie maksymalnie dwóch pojazdów ciężarowych

• Odpowiednia do całonocnego ładowania maksymalnie trzech pojazdów ciężarowych

• Wysoka wydajność

• Reprezentowanie tzw. rozwiązania przyszłościowego.

                           Tekst: Jarosław Brach                           

                           Zdjęcia: Bartosz Wojtowski