Państwo fińskie poprzez fundusz inwestycyjny wchodzi kapitałowo do producenta specjalistycznych ciężarówek cywilnych i wojskowych – firmy Sisu Auto Oy.
We wrześniu Tesi (Suomen Teollisuussijoitus Oy – Finnish Industry Investment Ltd – Fiński Fundusz Inwestycyjny) dołączył jako właściciel Sisu Auto z mniejszościowym udziałem na poziomie 19,9%. Tesi, jako spółka inwestycyjna państwa fińskiego, ma zadania w zakresie polityki przemysłowej skupiające się na wzroście i odnowie gospodarki oraz promowaniu inwestycji. Środki pozyskane z tej transakcji mają służyć Sisu na rozpoczęcie nowych inwestycji, umożliwiających wzrost produkcji seryjnej, by – jak to określono – wzmocnić bazę finansową tego wzrostu. Jako krajowy producent pojazdów wojskowych przeznaczonych do wymagających zastosowań, Sisu Auto jest bowiem ważną firmą dla Finlandii, mającą też potencjał eksportowy.
Celowość realizacji tej transakcji bywa uzasadniana wielopłaszczyznowo. Przede wszystkim Sisu Auto, założone w 1931 roku, jest jednym z znaczących graczy w krajowym sektorze inżynieryjnym, od prawie stu lat produkującym szeroką gamę pojazdów transportowych znanych całemu narodowi pod marką SISU zarówno do użytku cywilnego, jak i wojskowego. Produkcja firmy w swojej historii obejmowała ciężarówki, pojazdy wojskowe, autobusy, maszyny do przeładunku materiałów, sprzęt kolejowy i różne komponenty dla sektora transportowego. Jednocześnie europejski przemysł samochodów ciężarowych podlegał ciągłym zmianom przez cały okres istnienia firmy, w następstwie czego od lat utrzymuje się ta sama tendencja do zmniejszania się liczby nawet większych graczy. Z prawie dwustu niezależnych relatywnie silnych marek, które działały przed 1990 rokiem, pozostało zaledwie kilka dużych firm zajmujących się produkcją masową i kilkunastu producentów pojazdów specjalnych działających niszowo, analogicznie jak Sisu Auto. Przekształcenie Sisu Auto z wytwórcy masowego w niszowego zaszło w latach 90. u biegłego wieku i wówczas uchroniło ten podmiot, zapoczątkowując projekt rozwojowy, którego celem było zapewnienie przyszłości branży sprzętu transportu krajowego poprzez promowanie rozwoju produktów specjalistycznych oraz szeroko zakrojonych sieci podwykonawców. Znaczenie tej wiedzy specjalistycznej w ramach bezpieczeństwa narodowego dostaw i jako gwaranta wzrostu eksportu w branży inżynieryjnej jest również znaczne.
Przy tym obecnie większość zadań krajowego transportu zarobkowego odbywa się po stosunkowo dobrych drogach, a zapotrzebowanie na specjalistyczny sprzęt ogranicza się do najbardziej wymagających przewozów, z których część odbywa się poza siecią drogową, przykładowo w kopalniach odkrywkowych, kamieniołomach czy w obsłudze sektora leśnego, co w naturalny sposób niezwykle ogranicza popyt. Sisu Auto odpowiada na wymagania stawiane przez te zadania transportowe poprzez serie wysoko specjalizowanych ciężarówek Polar, dostosowanych do potrzeb klientów. Rynek dla linii Polar, produkowanej czysto do użytku komercyjnego, pozostaje jednka wybitnie ograniczony, dlatego cele rozwoju firmy są gdzie indziej; na rynku eksportu pojazdów wojskowych.
Dlatego, realizując cele rozwojowe, Sisu Auto obrała nowy kierunek w przyszłość, rozszerzając działalność firmy z produkcji ciężarówek i pojazdów wojskowych na pojazdy specjalne powstające na ich bazie na rynek eksportowy, oraz świadcząc usługi projektowania pojazdów dla branży sprzętu transportowego krajów rozwijających się. Program rozwoju Sisu Auto, który trwał całą dekadę, wymagał drastycznych inwestycji, szczególnie w rozwój produktu, oraz ogólnie w rozwój działalności. Aby zachować konkurencyjność kosztową, jednym z głównych celów projektu była innowacyjna, wydajna produkcja opracowanych nowych wyrobów. Znaczącymi inwestycjami było rozpoczęcie współpracy z największym na świecie producentem pojazdów użytkowych Daimler AG oraz opracowanie zupełnie nowej serii samochodów cywilnych SISU Polar, wykorzystującej podzespoły Mercedes-Benz. Do tego doszła produkcja nowej wojskowej serii SISU GTP, która jest ważna dla przyszłości firmy.
Obecnie większość zadań krajowego transportu zarobkowego odbywa się po stosunkowo dobrych drogach, a zapotrzebowanie na specjalistyczny sprzęt ogranicza się do najbardziej wymagających przewozów, z których część odbywa się poza siecią drogową. Dziś Sisu Auto odpowiada na wymagania stawiane przez te zadania transportowe dzięki wysokiej jakości produktom do samochodów ciężarowych SISU Polar dostosowanym do potrzeb klientów. Rynek SISU Polaris produkowanego do użytku komercyjnego jest ograniczony, dlatego cele rozwoju firmy są gdzie indziej; na rynku eksportu pojazdów wojskowych.,
Poza tym od połowy ostatniej dekady osłabienie ogólnego stanu bezpieczeństwa w Europie i późniejsze przewartościowanie stylu walki sił zbrojnych różnych krajów doprowadziło do silnego wzrostu zapotrzebowania na chronione – opancerzone pojazdy wojskowe. Odpowiedź na tę potrzebę rynku doprowadziła do decyzji firmy o skoncentrowaniu swoich zasobów na rozwoju i produkcji pojazdów wojskowych. Rodzina pojazdów chronionych SISU GTP, która powstała w wyniku tej inwestycji, została obecnie wprowadzona do produkcji seryjnej. Przedserja SISU GTP, oparta na średniociężkim, chronionym, modułowym rozwiązaniu technicznym, opracowanym wraz z pojazdami ciężkiej serii SISU ETP, przez cały rok była intensywnie testowana, począwszy od lata roku 2021 roku. Na podstawie serii testów Puolustusvoimat – siły obronne Finlandii – zdecydował się zamówić pierwszą seryjną dostawę tego pojazdu – dokładnie 25 sztuk GTP 4×4 do transportu żołnierzy, których produkcja już się rozpoczęła.
Kolejny ważny czynnik stanowi przystąpienie Finlandii do sojuszu obronnego NATO, co otwiera zupełnie nowe możliwości dla krajowego przemysłu sprzętu obronnego. Ten bardzo dochodowy biznes ma również wpływ na wzmocnienie krajowego bezpieczeństwa wojskowego i społecznego dostaw. Sisu Auto produkuje pojazdy wojskowe, w odróżnieniu od części innych wytwórców, łącznie z samochodami cywilnymi na linii montażowej. Ta metoda produkcji, w połączeniu z dostawą podzespołów dostosowanych do konkretnego pojazdu, daje firmie możliwość szybkiego i wydajnego wytwarzania tych pojazdów w bardzo dużych ilościach, jeśli zajdzie taka potrzeba.
W tym kontekście pierwsza seryjna dostawa SISU GTP, która została już wdrożona do produkcji, zostanie dostarczona do klienta jeszcze w tym roku. W praktyce oznacza to cotygodniową produkcję dwóch w pełni wyposażonych pojazdów wojskowych już jesienią, co jednocześnie oznacza osiągnięcie od przyszłego roku rocznych zdolności produkcyjnych prawie stu pojazdów rocznie. Przy czym podmiot będzie nadal pracować nad zwiększeniem mocy wytwórczych, gdyż zgodnie z prognozami rynkowymi już za dwa lata, czyli od 2025 roku, powinniśmy być w stanie wyprodukować prawie dwukrotnie więcej pojazdów. Zgodnie z jego oczekiwaniami popyt na te solidnie zabezpieczone pojazdy będzie nadal duży przez całą tę dekadę. Zarazem główna część wzrostu zatrudnienia dla rosnącej produkcji będzie miała miejsce w krajowej sieci dostawców produkujących części samochodowe, ponieważ własna produkcja Sisu Auto koncentruje się na końcowym montażu pojazdów. Niemniej celem Sisu pozostaje zapewnienie wzrostu zatrudnienia o kilku, kilkunastu pracowników fizycznych i umysłowych w jego fabryce w Karja.
Ani Sisu, ani Aventum, który doradzał Oy Sisu Auto Ab, ani Tesi w oficjalnych materiałach nie podają wartości tej transakcji.
Tekst: Jarosław Brach
Zdjęcia: Producent