Rheinmetall – MAN

W latach poprzednich liczba ciężarówek Rheinmetall MAN na stoisku koncernu Rheinmetall była zazwyczaj niewielka – przeważnie były to 2-3 egzemplarze. W tym roku nastąpił jednak wreszcie powrót do starych dobrych czasów wojskowego działu MAN Nutzfahrzeuge, gdyż liczba wystawianych aut wynosiła kilka i zarazem podkreślała pełne motoryzacyjne portfolio potentata. Wśród wystawianych propozycji znalazły się m.in.:
nowość – zmilitaryzowany lekki dostawczy MAN TGE najnowszej generacji w wariancie „Terrastorm”;
2-osiowy zmilitaryzowany uterenowiony średniotonażowy TG – TGM MIL 4×4 z krótką, dzienną kabiną i klasyczną skrzynią ładunkową z opończą, przystosowaną do przewozu żołnierzy w następstwie montażu wzdłużnie pośrodku dwóch rzędów indywidualnych foteli;;
4-osiowy HX 2 z integralnie opancerzoną kabiną i systemem załadowczym – ładunkiem był zunifikowany 20-stopowy kontener medyczny;
4-osiowy HX 2 z systemem rakietowym GMARS;
4-osiowy HX 2 8×8 – HX41.540 w roli ciężkiego wozu ewakuacji i ratownictwa technicznego. W tym celu dostał on m.in.:
– amerykański żuraw Miller (Miller Crane Works) z ramionami wysuwanymi teleskopowo i w pozycji spoczynkowej ustawionymi odwrotnie do kierunku jazdy, zaopatrzony w dwie wciągarki;
– tylne opuszczane ramię holownicze z ramionami wysuwanymi teleskopowo;
– dwie tylne nogi podporowe z ostrogami dla stabilizacji żurawia w trakcie pracy;
– dwa boczne moduły ze skrzynkami na sprzęt i wyposażenie;
4-osiowy HX3 w układzie napędowym 8×8-6, tzn. w tylnym tandemie z kołami osi ostatniej skręcanymi przeciwbieżnie, z zamontowanym australijskim systemem załadowczym ALHS;
bazowy 3-osiowy HX 2 6×6 z integralnie opancerzoną kabiną, występujący w roli transportera wsparcia logistycznego. Dlatego w formie zabudowy otrzymał on zakabinową skrzynię oraz platformę ładunkową dedykowaną do zabierania znormalizowanych kontenerów i nadwozi wymiennych. Jako pokazowe obciążenie wykorzystano tu kontener 15-stopowy;
4-osiowy HX2 z nieopancerzoną kabiną, z systemem załadowczym JHS (Load Handling System) Scorpion NG i platformą, służącymi w roli bazy dla systemu obrony powietrznej Rheinmetall Orlikon z modułem wieżowym Skyranger, opracowanym przez Oerlikon Contraves, uzbrojonym w 35-mm armatę automatyczną Revolver Gun Mk3, sprzężoną z trójwymiarową stacją radiolokacyjną X-TAR3D, pracującą w paśmie X oraz z głowicą optoelektroniczną Skymaster do wykrywania, śledzenia i namierzania niewielkich celów powietrznych (o zasięgu instrumentalnym 25, 35 i 55 km). Dzięki modułowej oraz otwartej architekturze systemu dowodzenia i kontroli Skymaster, jest możliwa integracja innych efektorów, takich jak pociski rakietowe Denel Cheetah, podwójna 35-mm armata Oerlikon Twin Gun GDF009 TREO czy wysokoenergetyczna broń laserowa Oerlikon Laser Gun;
Spośród tych eksponatów na większą uwagę zasługują TORSUS i HX 3 z systemem ALHS.
Terrastorm na targach Eurosatory 2024 to MAN TGE z załogową kabiną który został znacznie zmodernizowany do celów wojskowych przez czeską firmę TORSUS. Do tej pory auta dostawcze w klasach masowych od 3500 do 5500 kg były często uważane za pojazdy dostawcze lub „białą flotę” do zadań w pobliżu miejsca stacjonowania. Wraz z ciągłym rozwojem technologii napędowej na wszystkie osie i nowych obszarów zastosowań, takich jak kontrola dronów i obrona przed dronami, samochody te są coraz częściej wykorzystywane w obszarach bliskich operacjom.
Pojazdy w konfiguracji Terrastorm mogą być wdrożone blisko miejsca bazowego stacjonowania, do zadań zaopatrzeniowych w sektorze cywilno-wojskowym, ale także do działań czysto wojskowych, np. Dzięki solidnemu nadwoziu, bardzo wydajnemu zawieszeniu terenowemu i dużym oponom terenowym, „Terrastorm” może bowiem bez większego problemu pokonywać także odcinki poza normalną siecią dróg.
W wersji furgonowej sprawdził się już jako karetka pogotowia podczas powodzi we Włoszech dzięki głębokości brodzenia oraz podwyższonym otworom wentylacyjnym osi i wlotowi powietrza.
Trzy różne długości furgonu oznaczają, że można go używać do wszystkiego, od kompaktowych jednostek szybkiego reagowania (komunikacja, logistyka, jednostki ratunkowe, drony i przeciwdrony) po zadania ewakuacyjne (kilka rannych osób w pozycji leżącej lub siedzącej) lub sterowanie jednostkami dronowymi, w tym z dronami na pokładzie. TORSUS ma tu bogate doświadczenie z licznymi rozwiązaniami dla różnych systemów UAV, takich jak te, które od początku konfliktu z powodzeniem są stosowane na Ukrainie. Poza tym dwa różne rozstawy osi podwozia, w połączeniu z pojedynczą lub podwójną kabiną, powodują że auto da się skompletować jako w znacznie bardziej rozszerzony sposób, w tym jako: platformy, platformy z żurawiem (np. odbiór niewybuchów lub gruzu po ataku lotniczym) bądź zabudowy skrzyniowe, umożliwiające wszechstronne wdrożenia, od zadań terenowych (kontrola strzelnicy, konserwacja strzelnicy) po wszelkiego rodzaju zadania przewozowe i zaopatrzeniowe, w tym te dokonywane także przez pojazdy uprzywilejowane, czy to wojskowej straży pożarnej czy żandarmerii.
Oprócz wyżej wymienionych zastosowań możliwe jest zastosowanie w brygadach terytorialnych. TORSUS również ma w tym zakresie wiele opcji i oferuje kompletne, gotowe do użycia rozwiązania. Przy tym, wraz ze zbliżającym się zaostrzeniem przepisów dotyczących transportu wojsk, w wyniku czego liczne armie zakażą przewożenia personelu na platformach z siedzeniami zamontowanymi pod kątem prostym do kierunku jazdy, pojazdy typu „Terrastorm” stają się w tej sferze ekonomiczne wysoce zoptymalizowanym rozwiązanie,
Wraz z wprowadzeniem tego modelu Rheinmetall poszerza swoją ofertę i uzupełnia niższe klasy masowe. Poszukiwane są też inne możliwe wdrożenia dla wariantów z napędem na wszystkie koła dla kategorii masowej do 5,5 tony oraz skuteczne sposoby spełniania innych specyficznych wojskowych wymogów, takie jak oświetlenie kamuflażowe czy użyteczność w ekstremalnych strefach klimatycznych.
Umowa partnerska pomiędzy obiema firmami została szybko zrealizowana wraz z wystawą, a ceremonia podpisania odbyła się na targach Eurosatory 2024 w Paryżu.
W sferze czysto logistycznej główne wysiłki promocyjne tym razem skupiły się na ciężkim terenowym transporterze wsparcia logistycznego MAN HX 3 8×8-6. Bazowy taki pojazd, jeszcze z podwoziem z serii HX2, miał swoją premierę na targach Eurosatory w 2018 roku. Był on wówczas novum, przewidzianym do dostarczania Australijskim Siłom Zbrojnym (ADF) w ramach realizacji kontraktu, zawartego w 2013 roku pomiędzy nimi a spółką zależną Rheinmetall-RMMV – Rheinmetall MAN Military Vehicles Australia (RMMVA), z siedzibą w Wacol. Kontrakt ten o wartości 1,6 mld USD stanowi wykonanie części programu modernizacji technicznej armii australijskiej, określanej jako Projekt LAND 121 Faza 3B (LAND 121 Phase 3B). Zgodnie z tym wielofazowym przedsięwzięciem, Faza 3B dotyczy przekazania ADF pochodzących z nowej – następnej generacji 2500 średnio- i wysokotonażowych ciężarówek, 1500 przyczep i ponad 3000 modułów. W fazie tej RMMV odpowiada za sferę samochodową. Ponadto część zawartej umowy stanowią liczne zobowiązania offsetowe strony niemieckiej, odnoszące się nie tylko do konieczności szerokiego skorzystania ze wsparcia lokalnych partnerów w przypadku specjalistycznych zabudów i integracji pewnych systemów, ale i polecania oraz zbytu wyrobów australijskiego przemysłu, w tym obronnego, poza granicami Australii. Jednym z beneficjentów wykonania tego fragmentu porozumienia stała się australijska firma Supashock Advanced Suspension z Magill w Południowej Australii. Pochodzi od niej innowacyjny system załadowczy, instalowany na nabytych przez ADF HX2 8×8.
W związku z faktem, że Rheinmetall/RMMV, doceniając jego parametry, postanowił go zacząć promować na rynku międzynarodowym, a nawet wykupił 49% udziałów w Supashock, taka kombinacja – australijskie podwozie niegdyś HX 8×8, a obecnie HX3 z nową, integralnie opancerzoną kabiną IAC oraz system ładunkowy, oznaczony jako ALHS 17 – Zintegrowany system dla pojazdów wojskowych – Lift&Go, pojawiły się na tegorocznym Eurosatory.
Potrzeba opracowania ALHS 17 wynikła z obserwacji zmian, jakie zaszły w następstwie przejścia zmagań bojowych z poziomu wojen klasycznych, z dającą się wyodrębnić linią frontu, do wojen asymetrycznych, w których zagrożenie atakami staje się możliwe ze strony przeciwnika na całym terytorium, na którym może on skutecznie operować. W rezultacie zagrożone takimi atakami stały się kolumny tyłowe, zaopatrzeniowe, niegdyś znajdujące się z dala od linii prowadzonych walk. Oprócz tego zasadnicza kwestia przy przygotowywaniu ALHS 17 dotyczyła poprawy uzyskiwanych parametrów, tak aby nowy system zdecydowanie górował nad dotychczas dostępnymi odpowiednikami.
Obecnie Rheinmetall wprowadza zaktualizowany system obsługi ładunku Supashock (ALHS) w zaktualizowanej wersji 2.0. To pionierskie rozwiązanie techniczne umożliwia zautomatyzowany załadunek i rozładunek kontenerów, modułów i płaskich regałów na ciężarówki wojskowe, zarówno bezpiecznie, jak i efektywnie, w bezpiecznych granicach w pełni chronionej kabiny ciężarówki w środowisku bojowym. Zaprojektowana i zbudowana przez Supashock koncepcja zintegrowanych systemów obsługi ładunku do zastosowań wojskowych została więc zrewolucjonizowana. Zautomatyzowany System Obsługi Ładunku w wersji ALHS 17 na ciężarówce HX2/HX3 znacząco bowiem minimalizuje ryzyko poprzez wprowadzenie unikatowej możliwości automatycznego załadunku i rozładunku kontenerów ISO, modułów i regałów płaskich zgodnych ze STANAG o masie do 17 ton z wewnątrz dobrze chronionej kabiny ciężarówki za pomocą jednej osoby operatora, jako zintegrowany system obsługi ładunku do zastosowań wojskowych. Przy tym ALHS ma kilka zintegrowanych mechanicznych stopni swobody, które w połączeniu ze wspomaganym komputerowo interfejsem użytkownika sprawiają, że załadunek i rozładunek kontenera jest łatwy w każdych warunkach. Ponadto czas cyklu załadunku i rozładunku kontenerów lub modułów ISO za pomocą ALHS jest znacznie krótszy niż obecne działające systemy obsługi ładunku. Dzięki temu załadunek kontenera staje się łatwy w każdych warunkach. Przy tym automatyczne blokady obrotowe można częściowo zwolnić, aby zmniejszyć przenoszenie skrętu na wrażliwy ładunek podczas pokonywania ekstremalnych przeszkód terenowych.
Ogólnie ALHS wykorzystuje między innymi najnowocześniejszą technologię ruchu, aby stworzyć zintegrowane rozwiązanie do obsługi ładunków do zastosowań wojskowych. Eliminując czynności wykonywane ręcznie poprzez wprowadzenie technologii zautomatyzowanej, system może obsługiwać jedna osoba. Tradycyjny załadunek i rozładunek kontenerów i sprzętu z wojskowych pojazdów logistycznych wiąże się mianowicie z zaangażowaniem wielu pracowników, skierowaniem zasobów od innych zadań, zmniejszeniem świadomości sytuacyjnej operatora i narażeniem kilku osób na potencjalnie wrogie środowisko. Sytuacja bojowa często zaś wymaga transportu oraz załadunku lub rozładunku sprzętu wojskowego w trudnych scenariuszach, takich jak niewspółosiowość pojazdu i ładunku przewożonego na pojeździe oraz konieczność pracy na pochyłościach i wzniesieniach, które pojazd musi pokonać. Co więcej, warunki obejmują też błoto, piasek i inne zanieczyszczenia, w których dostęp do dolnych łączników narożnych może być niemożliwy. W takim układzie załadunek i rozładunek kontenerów, palet, nadwozi wymiennych oraz innego sprzętu w warunkach polowych, w tym bojowych, staje się dzisiaj coraz bardziej nieefektywny i niebezpieczny. Ten wzrost zagrożenia dotyczy zarówno samych żołnierzy, jak i użytkowanego przez nich zabezpieczenia, głównie gdy wykonują oni swoje zadania w strefach walk. Dlatego właśnie Supashock postanowił nieco zrewolucjonizować samą koncepcję przeładunku, proponując zintegrowany system przeładunkowy powstały specjalnie pod kątem zastosowań militarnych. ALHS 17, czyli Automated Load Hadling System 17 – Zautomatyzowany System Przeładunkowy – Operowania Ładunkami – 17-tonowy – minimalizuje ryzyko strat ludzkich oraz poprawia zdolności przeładunkowe w sferze w pełni zautomatyzowanego przeładunkowego obrotu kontenerami standardu ISO – ISO 1C, 1D, 2/3 1C, 1CC, militarnymi znormalizowanymi modułami oraz standardowymi i militarnymi platformami załadunkowymi o masie do 17000 kg. W tym celu urządzenie wykorzystuje następnej generacji technologię ruchów wykonywanych przez siebie – wykonywania operacji przeładunkowych. Jako pierwszy system tego rodzaju oferuje w pełni zautomatyzowane działanie – funkcjonalność, bez konieczności realizacji żadnych czynności ręcznie. W rezultacie pozwala pojedynczemu operatorowi na dokonanie wszystkich operacji oraz na kontrolę wszystkich funkcji automatycznie, z wnętrza opancerzonej kabiny. Tymczasem do tej pory istniejące systemy załadunkowe wymagają, aby w trakcie realizacji zadań przeładunkowych operator opuścił kabinę, tym samym narażając się na niebezpieczeństwo w strefach zagrożonych atakami czy/i wymagając w takiej sytuacji asysty ze strony żołnierzy osłony. Dzięki temu przy ALHS 17 dochodzi do wzrostu stopnia ochrony żołnierzy wykonujących zadania na terenach walk, w tym asymetrycznych. W ten sposób personelowi zostaje zagwarantowany maksymalny, możliwy w danych warunkach poziom ochrony, przy jednoczesnej redukcji ryzyka poniesienia śmierci bądź odniesienia obrażeń Poza tym, dzięki swojej zaawansowanej technicznie konstrukcji, system znacznie poszerza i polepsza standardy operowania kontenerami i platformami w wybranych, zaznaczonych niżej obszarach, koncentrując się na kompleksowości, niezwykle mocno dzisiaj wymaganej w realizacji współczesnych operacji militarnych w globalnej perspektywie globalnego zasięgu. Tymi obszarami są: przeżywalność, bezpieczeństwo, efektywność, ułatwione operowanie – obsługa, elastyczność eksploatacyjna, (wysokie) zdolności przeładunkowe i wartość.
Tym samym ponieważ współczesne środowisko pola walki zazwyczaj wymaga załadunku i rozładunku sprzętu w różnych warunkach taktycznych i terenowych, ALHS 17 pozwala na dokonanie takich operacji nawet w otoczeniu czysto bojowym, wliczając w powyższe:
Innowacyjną konstrukcję – większy margines ładowności, większą elastyczność dla różnych typów ładunków i zmniejszony współczynnik uszkodzeń ładunku.
Łatwy w obsłudze interfejs wspomagany komputerowo.
Pełny tryb obsługi z kabiny.
Brak współosiowości między pojazdem a kontenerem – ładunkiem – tzn. dużą niewspółosiowość pojazdu i ładunku do 5-20 stopni.
Można ładowania w każdym terenie, w tym na plażach, na których zakopane są dolne zamki.
Znaczne pochylenia wzdłużne i na bok;
Zdolność do załadunku platformy czy kontenera znajdujących się niżej o 0,3 m w stosunku do samochodu..
Mniejsze obciążenie kontenerów.
Zdolność do załadunku kontenerów z pozbawionymi dostępu dolnymi narożami zaczepowymi.ALHS
Automatyczne przełączanie między trybami rodzaju ładunku z kabiny
Brak konieczności przez operatora wykonywania jakichkolwiek ręcznych czynności.
Możliwość rozbudowy o automatyczne zamki obrotowe i dodatkowe elektroniczne prowadzenie.
W dezagregacji na cechy jednostkowe wyszczególnione zalety ALHS 17 prezentują się następująco:
tzw. inteligentny moduł przeładunkowy:
– załadunek i rozładunek przy wyższych nachyleniach bocznych i podłużnych;
– brak konieczności ręcznego czyszczenia i przygotowania dolnych naroży zaczepowych;
– brak konieczności stosowania osobnej ramy podkontenerowej;
– zmniejszone obciążenia oddziałujące na kontener/platformę i pojazd;
ulepszone operowanie – zautomatyzowanie;
– automatyczne połączenie do kontenera ISO oraz jego automatyczne blokowanie i odblokowanie;
– automatyczne obrócenie i zablokowanie;
– wszystkie zadania mogą być wykonane z opancerzonej kabiny przez jednego operatora – jedną osobę;
– polepszona świadomość sytuacyjna obsługi w środowisku – otoczeniu pełnym zagrożeń;
ułatwione operowanie:
– komputerowo/cyfrowo wspomagana kontrola dla redukcji złożoności operacyjnej;
– jeden operator jest w stanie zachować świadomość sytuacyjną w otoczeniu pełnym zagrożeń;
innowacyjna konstrukcja/design:
– wyższe rezerwy ładowności;
– zaprojektowane pod kątem obsługi wszystkich najważniejszych kontenerów standardu ISO oraz znormalizowanych platform ładunkowych;
– automatyczny tylny system rolkowy, przełączający pomiędzy kontenerami standardu ISO a platformami zgodnymi ze STANAG;
– umożliwienie załadunku i rozładunku bez przygotowania przez wózki załadunku bocznego, kalmary, suwnice czy żurawie;
– modułowość – modularyzacja pozwalająca na przystosowanie – adaptację nawet do specyficznych wymagań konkretnych odbiorców;
wysoka ładowność – przy masie systemu na poziomie około 4000 kg może on zabierać ładunki o masie do 17000 kg.
Ponadto zautomatyzowany system ma wiele integralnych całkowicie mechanicznych stopni swobody w połączeniu z łatwym i szybkim w operowaniu, wspomaganym komputerowo interfejsem użytkownika. Czyni to wszelkie operacje załadunku kontenerów prostymi w każdych warunkach. Inna cecha polega na tym, że automatyczne zablokowanie może być częściowo zmniejszone – zwolnione w celu redukcji przenoszenia naprężeń i sił skręcających na przewożone delikatne ładunki, podczas pokonywania przeszkód w niezwykle trudnych warunkach drogowych. Co więcej, zdolność do załadunku kontenerów standardu ISO bez dostępu do ich dolnych naroży zaczepowych eliminuje konieczność czyszczenia zablokowanych, zabrudzonych bądź uszkodzonych zaczepów, co dość często się zdarza w militarnym środowisku operacyjnym.
Kolejna kluczowa zaleta systemu stanowi pochodną znacznego skrócenia całkowitego czasu dokonywania operacji, wliczając w to: centrowanie/wektorowanie, podłączanie, załadunek i sprawdzanie – dotychczas wykonanie tych czynności trwało do około 15 minut na jedną operację, z ALHS spada do około 5. Tym samym cały cykl ulega skróceniu nawet o 75% – tzn. czas cyklu załadunku i rozładunku kontenerów/modułów ISO przy użyciu ALHS jest co najmniej 2 razy szybszy niż obecne działające systemy obsługi ładunku. W terenie ALHS będzie prawdopodobnie nawet 3-4 razy szybszy. Dokładne pomiary wskazały na następujące korzyści czasowe:
WEKTORING: Supashock ALHS – 2 minuty; konkurencja – 6 min;
DOŁĄCZANIE: Supashock ALHS – 1 min, konkurencja – 3 min;
ŁADOWANIE: Supashock ALHS – 1min, konkurencja – 4 min;
KONTROLA: Supashock ALHS – 1min; konkurencja – 3 min.
To wydatne skrócenie czasu pełnego cyklu dokonania operacji załadunkowych oznacza:
że system pozwala na wydatne skrócenie czasu przebywania obsługi w strefach zagrożonych atakami, co poważnie podnosi przeżywalność;
że jedna osoba, wskutek eliminacji większości obecnych problemów i obciążeń występujących przy współczesnych metodach obrotu załadunkowego kontenerami, może efektywnie w układach czasowym i kosztowym obsługiwać system. Tradycyjne systemy załadunku kontenerów i sprzętu przez wojskowe pojazdy wsparcia logistycznego wymagają mianowicie zaangażowania ze strony wielu osób personelu, wskutek czego dochodzi do odciągnięcia – zazwyczaj ograniczonych – zasobów ludzkich od wykonywania w tym czasie innych zadań i spadku ich chwilowej świadomości sytuacyjnej;
wymaganie krótszego przeszkolenia dla operatorów, wskutek wyraźnego ułatwienia w operowaniu. Krótsze i prostsze szkolenia oznaczają zaś zmniejszenie koniecznych nakładów w tej sferze, w tym finansowych;
możliwość wykonania w tym samym czasie: większej liczby operacji przeładunkowych i przewozowych przez daną liczbę pojazdów z tym systemem oraz przez daną liczbę osób obsługi lub mniejsza liczba pojazdów z tym systemem i liczba osób obsługi staje się konieczna do realizacji określonej liczby operacji przeładunkowych i przewozowych – wykonania danej pracy przewozowej;
fakt, że ze względu na uproszczoną obsługę ALHS załoga wymaga także mniej szkoleń, co dodatkowo tworzy wartość dla profesjonalnych klientów wojskowych;
możliwość załadunku kontenerów ISO bez dostępu do dolnych łączników narożnych, co eliminuje potrzebę usuwania zablokowanych lub zatkanych łączników, co jest powszechne w wojskowych środowiskach operacyjnych.
Tym samym automatyczny system obsługi ładunku Supashock ALHS to pionierskie rozwiązanie techniczne, które umożliwia zautomatyzowany załadunek i rozładunek kontenerów, modułów i płaskich regałów na ciężarówki wojskowe. ALHS jest obsługiwany bezpiecznie i wydajnie z bezpiecznej przestrzeni w pełni chronionej kabiny ciężarówki w środowisku bojowym. To najszybszy i najbezpieczniejszy na świecie system obsługi ładunków dla pojazdów logistycznych. Ta innowacyjna konstrukcja zapewnia lepszą elastyczność w przypadku różnych typów ładunków i większy margines ładowności.

    Tekst: Jarosław Brach

    Zdjęcia: Bartosz Wojtowski