25 lat Mercedes-Benz Atego: ciężarówka tak wszechstronna, jak zadania przewozowe w transporcie dystrybucyjnym

Mercedes-Benz Atego: wprowadzony na rynek w 1998 roku z 25 modelami podstawowymi, sześcioma klasami wydajności i czterema kabinami. Potrójny sukces: „Międzynarodowa ciężarówka roku 1999 i 2011” oraz zdobywca niemieckiej nagrody za zrównoważony rozwój

Atego BlueTec Hybrid 1222L: Pionier elektromobilności.

Gwiazda wśród pojazdów dystrybucyjnych obchodzi swoje 25-lecie. W 1998 roku podczas międzynarodowego salonu pojazdów użytkowych RAI w Amsterdamie ówczesny Daimler-Benz AG zaprezentował Mercedes-Benz Atego. Po łącznie 14 latach budowy Atego zastąpił serię LK („klasa lekka”). Twórcom nowej generacji przyświecał jeden kluczowy cel: opcje konfiguracji nowego wariantu dystrybucyjnego powinny odzwierciedlać różnorodność zastosowań w segmentach ciężarówek klas tonażowych lekkiej i średniej. W tamtym czasie szeroka oferta obejmowała profesjonalnych spedytorów z plandekami lub skrzyniami, wersje z platformą i wywrotką dla branży budowlanej i okołobudowlanej oraz modele ze specjalnym wyposażeniem dla służb komunalnych i przyjazne dla nadwozia platformy dla pojazdów specjalnych.

Atego zaczyna od 25 typów podstawowych, sześciu klas wydajności i czterech kabin

Początkowo Atego obsługiwał segment od 6,5 do 15 t dopuszczalnej masy całkowitej. Rodzina ta obejmowała 25 typów podstawowych, sześć klas wydajności i cztery wydania kabin, aby sprostać różnorodnym wymaganiom segmentu taboru lekkiego i średniego. Do wyboru były 4-cylindrowy rzędowy diesel OM 904 LA i 6-cylindrowy rzędowy diesel OM 906 LA. Z pojemności skokowej 4,25 lub 6,37 litra wytwarzały one moc od 90 do 205 kW (122 do 279 KM) i moment obrotowy od 470 do 1300 Nm, z którego maksymalny rozciągał się w zakresie od 1200 do 1600 obr/min.

Od samego początku serii celem Mercedes-Benz było też ustanowienie nowego standardu w zakresie ekonomii. Zwiększono m.in. przebieg jednostek do 600 000 km oraz znacząco wydłużono okresy międzyobsługowe, aby zapewnić operatorom floty maksymalną dostępność oraz atrakcyjne koszty eksploatacji. Znacząco wzrosły także wymogi dotyczące komfortu w miejscu pracy. Badania wykazały bowiem, że podczas dystrybucji ładunków kierowcy wsiadają i wysiadają średnio 30 razy dziennie. Konstrukcja Atego uwzględnia tę wiedzę. Innowacyjna koncepcja ramowa Atego stworzyła więc wzorowe warunki wjazdu i wyjazdu, ułatwiające zawodowym kierowcom pracę w miejskim i regionalnym transporcie dystrybucyjnym. Cztery warianty kabiny uwzględniały różne wymagania w segmencie lekkich i średnich ciężarówek. Oprócz wykonań kompaktowych do transportu dystrybucyjnego i użytku na budowach, dostępna była kompletacja do lekkiego transportu dalekobieżnego.

Mercedes prezentuje „ciężkiego Atego” na 57. wystawie pojazdów użytkowych IAA

Zaledwie sześć miesięcy później, z okazji 57. edycji targów pojazdów użytkowych IAA, Daimler-Benz poszedł o krok dalej i zaprezentował „ciężkiego Atego” z wyższą ramą, większą pojemnością i jeszcze mocniejszym rzędowym 6-cylindrowym silnikiem OM 926 LA (7,2 l pojemności, 240 kW/326 KM) oraz o dopuszczalnej masie całkowitej od 18 do 26 ton, w 17 podstawowych typach i dwóch klasach mocy (170 kW/231 KM i 205 kW/279 KM, 1300 Nm). Tym modelem producent wypełnił lukę w stosunku do ciężkiej serii Actros. System konserwacji Telligent sprawiał, że prace obsługowe były konieczne tylko wtedy, gdy okazywało się to konieczne ze względu na rzeczywiste obciążenie aua. W ten sposób marka po raz kolejny pokazała, jak można skutecznie obniżyć koszty eksploatacji sprzętu.

Mercedes-Benz Atego „Międzynarodową Ciężarówką Roku 1999”

Nowy Mercedes-Benz Atego od razu zaimponował światu transportu i otrzymał upragniony tytuł „Międzynarodowej Ciężarówki Roku 1999”. Ale nawet doskonały bestseller nie może spocząć na laurach i wymaga regularnych usprawnień, aby nadal nadawać ton w segmencie. Wraz z pierwszym liftingiem w 2004 roku w Atego wprowadzono między innymi nową, przełomową skrzynię przekładniową. G85-6 z automatyczną skrzynią biegów Telligent,systemy bezpieczeństwa ABS i ASR oraz asystentem hamowania BAS podniosły komfort jazdy do poziomu osiąganego dotychczas jedynie przez samochody Mercedes-Benz klasy tonażowej ciężkiej, jednocześnie optymalizując bezpieczeństwo ruchu drogowego. Gama silników została również rozszerzona i dostosowana do wymagań norm emisji Euro 4 i 5 lub EEV za pomocą technologii wydechu BlueTec SCR. Dzięki dozowanemu wtryskowi AdBlue udało się skutecznie usunąć ze spalin około 60% azotu, a cząsteczki sadzy zostały wyłapane przez wysokowydajny filtr cząstek stałych. Poza tym kabina, dostępna od tego momentu w wariancie dystrybucyjnym, dalekobieżnym i komfortowym, została jeszcze dokładniej dopasowana do wymagań konkretnego zastosowania, a tablica rozdzielcza zaczęła wyglądać jak w nowoczesnym aucie osobowym. Wreszcie Atego położył kres tym dniom surowego uroku pojazdu użytkowego w wersji lekkiej do segmentu średnio-ciężkiego.

Pierwsza produkowana seryjnie ciężarówka dostępna z równoległym napędem hybrydowym

Na krótko przed odnowieniem modelu Atego pierwszej generacji okazał się pionierem e-mobilności w sektorze pojazdów użytkowych. W 2010 roku model BlueTec Hybrid 1222L był pierwszą seryjną ciężarówką z równoległym napędem hybrydowym dieslowo-elektrycznym i posiadającą homologację typu UE. Oprócz silnika OM 924 o mocy 160 kW (218 KM) 12-tonowa ciężarówka otrzymała chłodzony wodą silnik elektryczny o mocy szczytowej 44 kW (60 KM). Przy niskich prędkościach umożliwiało to jazdę wyłącznie na napędzie elektrycznym. Przy wyższych prędkościach i dużych wymaganiach dotyczących obciążenia włączał się zaś silnik wysokoprężny. Silnik elektryczny pełnił także funkcję generatora, dzięki czemu był w stanie odzyskiwać energię kinetyczną podczas fazy dojeżdżania i hamowania. Energia ta była przechowywana w akumulatorze litowo-jonowym Atego aż do następnego procesu przyspieszania. W rezultacie w miejskim transporcie dystrybucyjnym zużycie paliwa dało się zmniejszyć nawet o 20 procent, a średnio o 10 do 15 procent. Z tego powodu Atego otrzymał nagrodę od Niemieckiej Fundacji Nagród Zrównoważonego Rozwoju 2010. Niedługo potem Atego ponownie zdobył tytuł „Ciężarówki Roku”.

Druga generacja z wysoce wydajnymi silnikami Euro 6

W 2013 roku na rynek trafiła druga generacja – tym razem z silnikami z serii OM 934 LA i OM 936 LA spełniającymi normę Euro 6, których najnowocześniejsze wersje napędzają Atego do dzisiaj. Zakres mocy maksymalnych wahał się od 115 do 220 kW (156 do 299 KM). Pomimo wysokich wymagań dotyczących jakości spalin, konstruktorom tych silników udało się zredukować zużycie paliwa średnio o pięć procent w porównaniu z poprzednią generacją. Aby to osiągnąć, wyciągnęli z siebie wszystko, co w ich mocy. Za ten sukces odpowiedzialne były: z jednej strony nowoczesny wtrysk Common Rail, który zastąpił elementy pompo-wtryskiwaczy, oraz wysokie ciśnienia zapłonu, a z drugiej strony optymalizacja aerodynamiczna kabiny. Udało się też obniżyć zużycie Adblue do 2–2,5 procent zużycia oleju napędowego. Różne rozwiązania konstrukcyjne zapewniły, że ładowność nie została zmniejszona. Okresy międzyobsługowe ponownie wzrosły z kolei do 120 000 kilometrów, co stanowi wzrost o 20 procent. Ze znacznego postępu zadowoleni byli zatem również księgowi – kalkulatorzy kosztów.

Power-Shift 3 zapewnia wysoki komfort jazdy i dużą ekonomiczność

Szczególny postęp w zakresie komfortu i wydajności był możliwy po raz kolejny dzięki przekładni, która początkowo wywołała sensację u starszego brata. Zautomatyzowana skrzynia biegów PowerShift 3 z sześcioma i ośmioma biegami oraz trybem wolnego biegu Eco-Roll zarządzała teraz mocą Atego w standardzie. Oznacza to, że dni „klak-klak” typowego dla obwodu Telligent były policzone. Biegi przełączano teraz za pomocą eleganckiego przełącznika na kolumnie kierownicy. Ręczny przełącznik z sześcioma lub ośmioma biegami plus bieg pełzający był dostępny tylko jako opcja. Do zastosowań komunalnych i innych specjalnych dostępna była także manualna skrzynia biegów z biegiem pełzającym do jazdy powolnej lub automatyczna skrzynia przekładniowa z pięcioma biegami. Wprowadzenie do produkcji seryjnej układu kontroli dynamiki pojazdu ESP okazało się natomiast milowym krokiem w zakresie bezpieczeństwa.

Wraz z wprowadzeniem drugiej generacji całkowicie odnowiono ponadto schowki w kabinie: kierowca Atego mógł się w takim razie cieszyć poziomem komfortu znanym dotychczas jedynie z Actrosa. Od tego czasu klienci mogą wybierać spośród czterech wzorów i trzech długości. S-Haus Classic-Space dostępny jest w wersji normalnej i rozszerzonej. Występuje jeszcze kabina typu L w wersji Classic lub Big Space z wysokim dachem. W dużej kabinie kierowcy jednoczęściowe łóżko z siedmiostrefowym materacem z zimnej pianki zachęca przy tym do okazjonalnych dalekich jazd. Do tego dochodzi podwójna – załogowa, czterodrzwiowa kabina z sześcioma miejscami, nadająca się do wykorzystania przez straż pożarną, organizację pomocy technicznej lub przedsiębiorstwa komunalne.

Mercedes-Benz Uptime zwiększa dostępność i zmniejsza koszty eksploatacji

W 2019 roku Mercedes-Benz poczynił dalsze znaczące postępy w dążeniu do obniżenia kosztów operacyjnych i zwiększenia dostępności. Usługa Mercedes-Benz Uptime jest teraz dostępna także w Atego. Usługa ta zapewnia użytkownikowi pojazdu i serwisowi Mercedes-Benz wgląd w stan danego pojazdu w czasie rzeczywistym. Potrafi także samodzielnie interpretować komunikaty o statusie ciężarówki i wyciągać z nich instrukcje dotyczące działania. W ten sposób da się uniknąć nieplanowanych przestojów, a wymagania konserwacyjne i serwisowe można zaplanować z wyprzedzeniem, tak aby w jak największym stopniu nie zakłócały procesów logistycznych. Obietnica złożona podczas premiery Atego w 1998 roku, że nowa gwiazda w transporcie dystrybucyjnym powinna osiągnąć najlepsze w swoim segmencie wartości w zakresie komfortu i bezpieczeństwa, została zatem przez Mercedes-Benz Atego wielokrotnie dotrzymywana, po 25 latach i dwóch pokoleniach. Nawet po tym czasie pozostaje wobec tego nowoczesnym produktem spełniającym różnorodne wymagania odmiennych segmentu i flot o różnej wielkości.

Najnowsze systemy wspomagające bezpieczeństwo w Atego od 2024 roku

Od kwietnia 2024 roku Atego będzie wyposażone w najnowocześniejsze systemy wspomagania bezpieczeństwa. Na przykład asystenta hamowania awaryjnego Active Brake Assist 6 (ABA6) i asystenta skręcania Active Sideguard Assist 2 (ASGA 2). Podstawę tego stanowią nowa platforma elektroniczna i związana z nią tzw. fuzja czujników, polegająca na łączeniu danych radarowych i kamer w celu uzyskania jeszcze większego widoku do przodu i na boki. Daimler Truck w wielu obszarach wykracza bowiem daleko poza wymogi prawne, oferując systemy wspomagania bezpieczeństwa. Na przykład ABA 6 może aktywnie interweniować w hamowaniu i przy prędkościach do 60 km/h może automatycznie hamować nie tylko przed pojazdami stojącymi, ale także przed uczestnikami ruchu przekraczającymi pas ruchu, nadjeżdżającymi z naprzeciwka lub jadącymi po danym pasie ruchu.

 

    Tekst: Jarosław Brach

    Zdjęcia: Producent