Budowanie wartości, a nie marnotrawstwo: Jak Scania napędza gospodarkę o obiegu zamkniętym poprzez inteligentne zarządzanie aktywami

Pojazdy elektryczne typu „pay-per-use”, kompleksowe rozwiązania ułatwiające przejście z ciężarówek zasilanych paliwami kopalnymi na elektryczne oraz inicjatywy finansowania leasingu akumulatorów. To tylko niektóre z działań Scania VNB, które napędzają gospodarkę o obiegu zamkniętym i inteligentne zarządzanie aktywami.

Zarządzanie aktywami i gospodarka o obiegu zamkniętym są ściśle powiązane z szerszym celem Scanii: stymulowaniem przejścia na zrównoważony system transportu. Kluczowym elementem tej drogi jest ponowne przemyślenie sposobu projektowania, użytkowania i ponownego wykorzystywania pojazdów, komponentów i materiałów. Od produkcji do końca eksploatacji. Właśnie tutaj zarządzanie aktywami i gospodarka o obiegu zamkniętym, jeden z trzech strategicznych obszarów biznesowych w ramach Ventures and New Business (VNB) w Scania, odgrywa kluczową rolę. Dzięki rosnącemu portfolio inicjatyw wspierających klientów w przejściu z pojazdów spalinowych na elektryczne zasilane akumulatorami (BEV), Scania VNB przyczynia się również do zmniejszenia śladu materiałowego firmy, jednocześnie otwierając przed klientami nowe rodzaje wartości.

 Therese Ahlström Brodowsky, dyrektor ds. zarządzania aktywami i gospodarki o obiegu zamkniętym w Scania VNB, mówi „Wartość dla klienta ma kluczowe znaczenie, gdyż prawdziwa gospodarka o obiegu zamkniętym nie jest możliwa bez jej uzasadnienia biznesowego. Dlatego te dwa obszary muszą iść w parze”.

Kilka globalnych trendów stwarza nowe pilne potrzeby – i możliwości – w tym obszarze. Surowce stają się droższe z powodu rosnącego popytu, napięć geopolitycznych i zaostrzonych przepisów ochrony środowiska. Ponadto dyrektywy UE, takie jak rozporządzenie w sprawie ekoprojektu, wywierają coraz większą presję na firmy, aby monitorowały i ograniczały swój wpływ na środowisko. Jednocześnie cyfryzacja i konserwacja predykcyjna zmieniają sposób monitorowania i zarządzania aktywami w całym cyklu ich życia. A co być może najważniejsze, modele biznesowe przechodzą z liniowych na cyrkularne – co zmusza firmy do priorytetowego traktowania ponownego użycia, regeneracji i recyklingu.

 Therese Ahlström Brodowsky dodaje „Gospodarka światowa opiera się na modelu liniowym – wydobywamy, produkujemy i wyrzucamy surowce. Ale jak wszyscy wiemy, zużywamy więcej zasobów, niż planeta jest w stanie dostarczyć, i to musi się zmienić. W tej zmianie kryje się fantastyczna szansa biznesowa: firmy mogą stać się cyrkularne. A przejście na cyrkularność oznacza ponowne przemyślenie wszystkiego – od sposobu projektowania pojazdów, po sposób ich serwisowania i wycofywania z eksploatacji”

W Scanii istnieje już kilka inicjatyw cyrkularnych – w tym usługi takie jak ProCare, Service Exchange (oferująca dostęp do regenerowanych podzespołów) oraz demontaż wycofanych z eksploatacji ciężarówek. Jednak poprzez VNB, Scania rozwija również nowe przedsięwzięcia, aby przenieść cyrkularność na wyższy poziom. Przykładem jest JUNA, spółka joint venture, która zapewnia firmom transportowym dostęp do elektrycznych ciężarówek w modelu płatności za użytkowanie. Model JUNA „elektryczne ciężarówki jako usługa” obejmuje wszystkie istotne aspekty eksploatacji pojazdów – w tym konserwację, naprawy, ubezpieczenie OC i AC, telematykę oraz wsparcie elektryfikacji. JUNA oferuje również firmom transportowym umowy z nabywcami usług transportowych, aby zapewnić wysoki poziom wykorzystania. Obejmuje to ścisłą współpracę z firmą partnerską Scania, Sennder, wiodącym cyfrowym spedytorem. Umowny dostęp do płatnych, ekologicznych ładunków Sennder zapewnia firmom transportowym stały dochód i wyższe wykorzystanie. „Dzięki JUNA oferujemy klientom kompleksowe rozwiązanie, które ułatwia przejście na elektryfikację” – mówi Ahlström Brodowsky.

Innym przykładem jest Green Asset Co, platforma do finansowania pojazdów elektrycznych (BEV) w oparciu o zużycie i zarządzania cyklem życia aktywów. Green Asset Co jest właścicielem i zarządcą pojazdów elektrycznych w całym ich cyklu życia, w tym monitoruje, wdraża ponownie oraz stosuje strategie „drugiego życia” dla akumulatorów i pojazdów.  Ahlström Brodowsky wskazuje „To rozwiązanie do zarządzania aktywami, w którym Scania będzie właścicielem aktywów przez cały okres ich eksploatacji. Dzięki narzędziom cyfrowym będziemy dokładnie wiedzieć, kiedy podjąć działania w odniesieniu do każdego komponentu – co pomoże nam zoptymalizować czas sprawności pojazdu ciężarowego, wydłużyć czas eksploatacji aktywów i zmaksymalizować ich wartość w czasie”.

Akumulatory są jednym z najdroższych elementów pojazdu elektrycznego zasilanego akumulatorami, często stanowiąc nawet około 40 procent całkowitego kosztu pojazdu. Dzięki Green Asset Co. Scania może sprostać temu wyzwaniu, oferując elastyczne rozwiązanie finansowe powiązane z rzeczywistym użytkowaniem i zużyciem, a nie z pełną własnością. Model ten wspiera gospodarkę o obiegu zamkniętym, maksymalizuje wartość cyklu życia i pomaga zmniejszyć wpływ na środowisko. To sytuacja korzystna dla obu stron. Klienci zyskują lepszą całkowitą ekonomikę operacyjną oraz lepsze wykorzystanie wartościowych aktywów. W ten sposób wspólnie napędza się przejście na bardziej zrównoważony transport.

Patrząc w przyszłość, Ahlström Brodowsky przewiduje dalszy rozwój w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym. Na przykład klienci Scanii będą mogli wybierać i rozważać różne modele własności – od zakupu po krótkoterminowy leasing – w zależności od potrzeb. „Moim marzeniem jest, aby do 2030 roku Scania była w stanie oferować pojazdy neutralne pod względem emisji dwutlenku węgla, zaprojektowane z myślą o obiegu zamkniętym, z materiałów wielokrotnego użytku i serwisowane z wykorzystaniem ponownie spożytkowanych i regenerowanych komponentów. Kiedy pojazd osiągnie koniec cyklu życia po 15–20 latach użytkowania, zostanie zdemontowany, aby zmaksymalizować ponowne wykorzystanie i zminimalizować ilość odpadów”

Wszystko będzie oparte na danych. „Od pierwszego do ostatniego kilometra, każdy zasób będzie się liczył.

Dział Scanii, w którego skład wchodzą stratedzy, inwestorzy, analitycy biznesowi, specjaliści ds. rozwoju biznesu i inni specjaliści. Angażuje się w kapitał wysokiego ryzyka, inwestując mniejszościowe środki w startupy o strategicznym znaczeniu dla przyszłości Scanii w obszarze zrównoważonego transportu. Buduje też w pełni własne przedsięwzięcia w trzech obszarach: energetyka i infrastruktura, zarządzanie aktywami i gospodarka o obiegu zamkniętym oraz autonomia i łańcuch dostaw. Celem jest skalowanie tych firm i, z czasem, ich integracja z podstawową działalnością Scanii, w miarę jak ich rozwiązania uzupełniają i rozszerzają istniejącą działalność.

              Tekst: Jarosław Brach

              Zdjęcia: Producent