500-tny Mercedes Unimog przekazany litewskim siłom zbrojnym

Od dekady, w związku z rosnącym zagrożeniem ze strony Rosji, Litwa konsekwentnie modernizuje i rozbudowuje swoje siły zbrojne. Ten złożony, wieloetapowy proces, obejmuje nie tylko nabywanie nowych pozycji typowego sprzętu bojowego, ale również wiąże się z powiązanym permanentnym rozwojem i wzrostem systemów kołowego – samochodowego wsparcia logistycznego. Jeden z kluczowych elementów tego ostatniego stanowi zakup nowych terenowych ciężarówek różnych klas i typów. W tym obszarze jednym z głównych dostawców pozostaje niemiecki koncern Daimler Trucks- Mercedes-Benz Trucks.

17 stycznia 2025 roku zajmująca się produkcją szerokiej gamy zabudów specjalizowanych i specjalistycznych rodzinna austriacka firma Empl Fahrzeugwerk poinformowała, że pod koniec 2024 roku, zgodnie z zawartym kontraktem, 500-tny Unimog U5000 4×4 o ładowności 5 ton z nadwoziem od tego przedsiębiorstwa został oficjalnie przyjęty do służby w bazie serwisowej litewskich sił zbrojnych (Lietuvos kariuomenė) w Kownie. Te legendarne terenowe pojazdy są wykorzystywane do zaopatrzenia logistycznego, transportu personelu, ewakuacji medycznej oraz realizacji zadań specjalnych. Jak stwierdził podczas uroczystości minister obrony Republiki Litewskiej Laurynas Kasčiūnas „Stałe zaopatrzenie naszych żołnierzy nie może się na tym skończyć”. Natomiast przedstawiciel Agencji Wsparcia i Zamówień NATO (NSPA) Ozcan Gumustekin potwierdził „NSPA jest wiodącą agencją NATO odpowiedzialną za międzynarodowe wsparcie zakupów i ich obsługę. Jesteśmy dumni, że możemy ukończyć ten ważny projekt z litewskimi siłami zbrojnymi i jesteśmy gotowi do ponownej współpracy”.
Dostawy nowych ciężarówek Mercedes Unimog na Litwę
Rozwój pojazdów wojskowych na Litwie we współpracy z NATO został zainicjowany w 2015 roku w ramach wysiłków kraju na rzecz modernizacji floty transportowej. Początkowo dostawy objęły 88 Unimogów U5000. Kontynuacja projektu na podstawie porozumienia zawartego między Agencją Materiałów Obronnych przy Litewskim Ministerstwie Obrony Narodowej a Agencją Wsparcia i Zamówień NATO (NSPA) i zaktualizowanego w 2018 roku objęła łącznie 110 analogicznych aut w 2019 roku oraz kolejne 142 w 2020 roku. Najpierw w dniu 26 września 2019 roku litewskie siły zbrojne przyjęły ostatnie ze 110 ciężarówek Unimog U5000. Ciężarówki te były dostarczane na podstawie umowy podpisanej w 2015 roku, kontynuując udaną współpracę Ministerstwa Obrony Narodowej z kilkoma kluczowymi partnerami. Tym samym umowa ta łącznie objęła 340 nowych ciężarówek Unimog. Dyrektor Agencji Materiałów Obronnych Ministerstwa Obrony Narodowej Sigitas Dzekunskas stwierdził wówczas .„NSPA zbiera wnioski o zapotrzebowanie od wszystkich sojuszników NATO i jest w stanie realizować zakupy hurtowo, co znacznie obniża cenę jednej jednostki”. Ta umowa między Litewskimi Siłami Zbrojnymi a niemieckim producentem Daimler AG przewidywała także wsparcie logistyczne w pierwszych 15 latach eksploatacji, specjalistyczne narzędzia i sprzęt testowy oraz inne gwarancje. Całkowita wartość tego kontraktu wynosiła 70 mln EUR.

Te taktyczne samochody zostały przydzielone Litewskim Siłom Lądowym i innym jednostkom w celu uzupełnienia flot sprzętu o tych samych parametrach technicznych. Ten typ pojazdu służy do wykonywania zadań żołnierzy, wsparcia logistycznego i transportu personelu.
Uzupełnienie tej pierwotnej umowy nastąpiło na podstawie kolejnej umowy z 2022 roku, ponownie podpisanej między Agencją Materiałów Obronnych litewskim MON a niemieckim koncernem Daimler Trucks AG za pośrednictwem Agencji Wsparcia i Zamówień NATO. Poza tym w ramach tej samej inicjatywy w latach 2021–2023 Wilno przejęło około 70 kolejnych platform. W tym okresie rząd zakupił od Mercedes-Benz inne typy ciężarówek, które miały uzupełnić Unimogi, w tym z rodzin klasy tonażowej ciężkiej Arocs i Zetros. Natomiast w dniu 25 września 2024 roku Litwa podpisała następną umowę na zakup dodatkowych wielozadaniowych ciężarówek terenowych Mercedes-Benz Unimog U5000 dla rodzimych sił zbrojnych. Zamówienie o wartości 47 milionów EUR (52,5 miliona USD) objęło 51 pojazdów, mających wspierać specjalne misje wojskowe, transport personelu, logistykę i ewakuację medyczną. Umowę ponownie podpisano we współpracy z Agencją Wsparcia i Zamówień NATO w celu zastosowania strategii sprzedaży wojskowej, obniżającej koszty tak dużego przedsięwzięcia. Po dostarczeniu nowe ciężarówki dołączą do około 500 litewskich Unimogów U5000. Zgodnie z porozumieniem miały one dotrzeć do końca 2024 roku. Ten warunek został spełniony. Przy tej okazji litewskie Ministerstwo Obrony ogłosiło, że „Pojazdy wyprodukowane przez Daimler Trucks AG są kupowane w miarę postępu modernizacji litewskich sił zbrojnych i aktualizacji floty sprzętu”. Sam minister obrony narodowej Laurynas Kasčiūnas wskazał „Podpisaliśmy umowę na zakup Unimog U5000 we wrześniu tego roku i już dziś witamy te nowoczesne ciężarówki, które są bardzo lubiane przez nasze wojska tutaj, w Kownie. Litewskie Siły Zbrojne obecnie eksploatują około pół tysiąca takich pojazdów, jednak stałe zaopatrzenie naszych wojsk nie może się na tym zatrzymać”. Pod koniec grudnia 2024 Litwa przejęła głównie wariant Unimog U5000 z podwójną kabiną załogową i o przeznaczeniu medycznym.
Litwa zamówiła zmilitaryzowane U5000 w kilku wersjach bazowych i nadwoziowych. Przede wszystkim zakontraktowano zarówno kabiny krótkie, dzienne, jak i wydłużone, załogowe, czterodrzwiowe. Do tego wśród zabudów znalazły się klasyczne typu cargo – tzn. skrzynia ładunkowa wraz z opończą, specjalistyczne, w tym warsztatowe, oraz medyczne – polowego ambulansu. W rezultacie auta te są wykorzystywane do zapewnienia zaopatrzenia logistycznego, transportu personelu, ewakuacji medycznej i zadań specjalnych personelu. Zakupy ich w ramach współpracy z Daimler Trucks AG i EMPL Fahrzeugwerk następują zaś w miarę postępu modernizacji litewskich sił zbrojnych i aktualizacji floty ciężarówek.
Przy tym warto wskazać, że także nasza armia powinna rozważyć nabycie analogicznego taboru medycznego ze znormalizowanym kontenerem posadowionym na terenowym podwoziu klasy 12000-15000 kg dopuszczalnej masy całkowitej.

      Tekst: Jarosław Brach

      Zdjęcia: Producent